Қаз Рус
Қаз
Рус
Әлжан Ысмағұлов

Әлжан Ысмағұлов

Жалпы мәлімет

Жалпы мәлімет

Әлжан Төлеуұлы Ысмағұлов 1980 жылы 1 қаңтарда Ақтөбе облысында дүниеге келген.

Оның Facebook-тегі парақшасында Ысмағұлов ҚазМЗУ Құқық жоғары мектебін бітіргені көрсетілген.

Солшыл белсенді, антифашист, сталинист, қазақофоб. Украинаның «Бітімгер» орталығының тізіміне енгізілген:
«Ресейлік басқыншылар мен соғыс қылмыскерлерінің серіктесі. Украинаға қарсы насихатшы. Украинофоб. Орыс агрессиясын жоққа шығарушы. Ресей фашизмін насихаттаушы. "Орыс әлемі" деген Кремль насихатын таратушы. Блогер, "Мемлекет" коммунистік қозғалысының негізін қалаушы».
“
«Ресейлік басқыншылар мен соғыс қылмыскерлерінің серіктесі. Украинаға қарсы насихатшы. Украинофоб. Орыс агрессиясын жоққа шығарушы. Ресей фашизмін насихаттаушы. "Орыс әлемі" деген Кремль насихатын таратушы. Блогер, "Мемлекет" коммунистік қозғалысының негізін қалаушы».

Үгіт жүргізіп, насихатпен айналысу

Үгіт жүргізіп, насихатпен айналысу

Әлжан Исмағұловтың ұстанымы 2020 жылы «Эхо Казахстана» ресурсына берген сұхбатында айқын көрінеді. Онда ол қазақ ұлтшылдарының орыс тілін ресми мәртебесінен айыру әрекеттері мен елдегі нео-нацистік топтардың өсуіне украин факторының әсері туралы пікір білдірген.

Журналистің ұлтшылдардың орыс тілін ресми мәртебеден айыру туралы көптеген әрекетінің артында не тұрғаны туралы сұрағына Ысмағұлов былай деп жауап берген:
«Ұлттық патриоттардың пікірінше, біз "ақиқаттың" тек бір жағын және орыс тілінде емес жағын білуіміз керек. Ағылшын тілінде жақсырақ. Демек, тарихты қайта жазу әрекеті, Кеңес Одағында қабылданған "Ұлы Отан соғысы" кеңестік атауын ағылшын тіліндегі тарихнамада қабылданған "Екінші дүниежүзілік соғыс" деп ауыстыру. Орыс тілін тыңдайтын және еститін, орыс тіліндегі оқулықтар мен БАҚ-тарды оқитын адамдар аз болған сайын, адамдарға батыстық үлгідегі жаңа инфоматрицаны енгізу оңайырақ болады. Бұған қол жеткізгендер елді кәдімгі Батыс экономикалық колониясына айналдырғысы келеді. Өйткені, батыста капитализм және біздің елімізге ешкім орын бермейді. Бұл дегеніміз, біз Ескі Әлемнің табалдырығында қалып қоямыз деген сөз.

Мұны істеуге тырысқандар Батыс иелерінің үстелінен бір кесек торт алуға үміттенеді. Гаулайтерлер десек болады. Тілден айырылса, яғни сіз бүкіл мәдени қабатты, бүкіл өркениетті толығымен өшіресіз деген сөз. Бұл дегеніміз, сіз адамдардың білімін төмендетесіз. Ал аз білімді колонияда басқару білімді адамдарға қарағанда оңай. Бірақ, әрине, мұның бәрі "патриотизм" желеуімен айтылады. Орыс тілін жою арқылы қазақ тілінің ортасын жақсартамыз дегенге саяды».
“
«Ұлттық патриоттардың пікірінше, біз "ақиқаттың" тек бір жағын және орыс тілінде емес жағын білуіміз керек. Ағылшын тілінде жақсырақ. Демек, тарихты қайта жазу әрекеті, Кеңес Одағында қабылданған "Ұлы Отан соғысы" кеңестік атауын ағылшын тіліндегі тарихнамада қабылданған "Екінші дүниежүзілік соғыс" деп ауыстыру. Орыс тілін тыңдайтын және еститін, орыс тіліндегі оқулықтар мен БАҚ-тарды оқитын адамдар аз болған сайын, адамдарға батыстық үлгідегі жаңа инфоматрицаны енгізу оңайырақ болады. Бұған қол жеткізгендер елді кәдімгі Батыс экономикалық колониясына айналдырғысы келеді. Өйткені, батыста капитализм және біздің елімізге ешкім орын бермейді. Бұл дегеніміз, біз Ескі Әлемнің табалдырығында қалып қоямыз деген сөз.

Мұны істеуге тырысқандар Батыс иелерінің үстелінен бір кесек торт алуға үміттенеді. Гаулайтерлер десек болады. Тілден айырылса, яғни сіз бүкіл мәдени қабатты, бүкіл өркениетті толығымен өшіресіз деген сөз. Бұл дегеніміз, сіз адамдардың білімін төмендетесіз. Ал аз білімді колонияда басқару білімді адамдарға қарағанда оңай. Бірақ, әрине, мұның бәрі "патриотизм" желеуімен айтылады. Орыс тілін жою арқылы қазақ тілінің ортасын жақсартамыз дегенге саяды».
Сондай-ақ, Ысмағұлов украиналық «әріптестерінің» Қазақстанның саяси өміріне қатысуына тікелей дәлел бар екенін атап өтті. Ол белгілі бір ұлтшылдардың лауазымдарында Алматыда украиндармен кездесулер туралы ақпарат болғанын, қазақстандық қоғам қайраткерлері 2014 жылы майданға қатысып, «Свобода» украин радикалды ұлтшыл партиясының басшыларымен кездескенін атап өтті.
«"Голодомор" туралы барлық осы шағым – украиналық әдістемелерден алынған тікелей бақылау қағазы. Біздің ұлтшылдар құрған барлық жазалау топтары Украина радикалдардың әрекеттеріне қатты ұқсайды, олар осылайша талқыға физикалық зорлық-зомбылықпен жауап береді.

Тіпті қазір кейде посттарда мен блогосфераның украиналық бөлігінің біздің қазақстандық сегментке қалай ағып жатқанын байқаймын. Қазақша аты бар, бірақ қазақ тілін де, Қазақстанның шындығын да білмейтін жалған аккаунттар жасалуда. Бірақ сонымен бірге, саяси тақырыптарға және атап айтқанда Русофобия тақырыбына белсенді түрде пікірлер жазады. Әрине, біздің қазақ ұлтшылдарымыздың украин әнұранын "тізе бүгіп" қалай шырқайтынын ұмытпаймыз», — деді Ысмағұлов сұхбатында.
“
«"Голодомор" туралы барлық осы шағым – украиналық әдістемелерден алынған тікелей бақылау қағазы. Біздің ұлтшылдар құрған барлық жазалау топтары Украина радикалдардың әрекеттеріне қатты ұқсайды, олар осылайша талқыға физикалық зорлық-зомбылықпен жауап береді.

Тіпті қазір кейде посттарда мен блогосфераның украиналық бөлігінің біздің қазақстандық сегментке қалай ағып жатқанын байқаймын. Қазақша аты бар, бірақ қазақ тілін де, Қазақстанның шындығын да білмейтін жалған аккаунттар жасалуда. Бірақ сонымен бірге, саяси тақырыптарға және атап айтқанда Русофобия тақырыбына белсенді түрде пікірлер жазады. Әрине, біздің қазақ ұлтшылдарымыздың украин әнұранын "тізе бүгіп" қалай шырқайтынын ұмытпаймыз», — деді Ысмағұлов сұхбатында.
Ысмағұловтың пікірінше, «біз Ресейдің айналасында шиеленіс белдеуін құрып, Батыс әлемін біздің ресурстарымызбен қамтамасыз ету үшін қажетпіз». Ол қазіргі уақытта Қазақстанда ұлтшылдық маргиналды сатыда тұрғанын және жаппай сипатқа ие болмағанын атап өтті.
«Ұлтшылдық – шағын топтар мен билік кеңселеріндегі жеке ақымақ адамдардың ісі. Халықтың басым көпшілігі әлі күнге дейін интернационалды. Бұған ұлтаралық қарым-қатынас тілі ретінде орыс тілі де ықпал етеді. Өйткені, көптеген адам әлі де бір елде өмір сүргенімізді еске алады, олардың көпшілігінде жақын шетелде достары немесе туыстары бар. Қарапайым адамдардың таласатын дәнеңесі де жоқ…

...Менің ойымша, солшыл белсенділер бірнеше нәрсеге назар аударуы керек. Біріншісі: тарих ақиқатын қорғау. Солшылдар коммунистік идеяның беделін түсірумен күресіп, оның шын мәнінде адамгершілігі бар екенін дәлелдеуі керек. Бірақ бұл үшін сіз өзіңіз білімді адам болуыңыз керек және тарихты білуіңіз керек. Екінші: үгіт-насихат жұмыстарын жаңа әдістермен жүргізу. Адамдар қателесетін стенографиялық терминдер мен өрнектерді қолданбаңыз. Үшіншісі: солшыл күштерді саяси қозғалысқа біріктіру үшін платформа құру, биліктің өкілді органдарына, оның ішінде парламентке қатысу үшін саяси субъективтілік табу», ― деп түйіндеді Ысмағұлов.
“
«Ұлтшылдық – шағын топтар мен билік кеңселеріндегі жеке ақымақ адамдардың ісі. Халықтың басым көпшілігі әлі күнге дейін интернационалды. Бұған ұлтаралық қарым-қатынас тілі ретінде орыс тілі де ықпал етеді. Өйткені, көптеген адам әлі де бір елде өмір сүргенімізді еске алады, олардың көпшілігінде жақын шетелде достары немесе туыстары бар. Қарапайым адамдардың таласатын дәнеңесі де жоқ…

...Менің ойымша, солшыл белсенділер бірнеше нәрсеге назар аударуы керек. Біріншісі: тарих ақиқатын қорғау. Солшылдар коммунистік идеяның беделін түсірумен күресіп, оның шын мәнінде адамгершілігі бар екенін дәлелдеуі керек. Бірақ бұл үшін сіз өзіңіз білімді адам болуыңыз керек және тарихты білуіңіз керек. Екінші: үгіт-насихат жұмыстарын жаңа әдістермен жүргізу. Адамдар қателесетін стенографиялық терминдер мен өрнектерді қолданбаңыз. Үшіншісі: солшыл күштерді саяси қозғалысқа біріктіру үшін платформа құру, биліктің өкілді органдарына, оның ішінде парламентке қатысу үшін саяси субъективтілік табу», ― деп түйіндеді Ысмағұлов.

Ұлтшылдар ісі

Ұлтшылдар ісі

Қазақстандықтардың басым бөлігіне Әлжан Ысмағұлов ҚР ҚК 179-бабы 2-бөлігі және 174-бабы бойынша айып тағылған Мейрам Қанапьянов, Донат Намазбаев және Марғұлан Боранбаевтың ісі бойынша белгілі.
«Арыз беруші сталиндік белсенді Әлжан Ысмағұлов бірнеше жыл бойы оның басты қарсыласы Марғұлан Боранбаевпен қандай да бір байланысы бар адамдардың түсініктемелері мен посттарын жинады. Ысмағұловтың айтуынша, Боранбаев Қанапьяновпен қорқытып, оған келіп, неге ол ашаршылықты – қазақ халқының қасіретін жоққа шығаратынын және миллиондаған қазақтың жендеті Сталинді мадақтайтынын сұрайды. Барлығы Ысмағулов 17 адамның үстінен арыз жазды және бірнеше жыл бойы көптеген арыз-шағым жазды, құпия бақылауды орнатуды және оған ешқашан қауіп төндірмеген және тіпті оның бар екендігі туралы білмейтін адамдарға қылмыстық іс қозғауды сұрады», ― деп жазды ұлттық патриот Динара Сейсен.
“
«Арыз беруші сталиндік белсенді Әлжан Ысмағұлов бірнеше жыл бойы оның басты қарсыласы Марғұлан Боранбаевпен қандай да бір байланысы бар адамдардың түсініктемелері мен посттарын жинады. Ысмағұловтың айтуынша, Боранбаев Қанапьяновпен қорқытып, оған келіп, неге ол ашаршылықты – қазақ халқының қасіретін жоққа шығаратынын және миллиондаған қазақтың жендеті Сталинді мадақтайтынын сұрайды. Барлығы Ысмағулов 17 адамның үстінен арыз жазды және бірнеше жыл бойы көптеген арыз-шағым жазды, құпия бақылауды орнатуды және оған ешқашан қауіп төндірмеген және тіпті оның бар екендігі туралы білмейтін адамдарға қылмыстық іс қозғауды сұрады», ― деп жазды ұлттық патриот Динара Сейсен.
Ысмағұловтан басқа балалар омбудсмені Аружан Саин, «Добровольное общество милосердия» қоғамдық қорының (үй) қызметкері Юрий Юрин іс бойынша жәбірленуші ретінде сотқа қатысқаны белгілі. Төртінші жәбірленушіге қатысты қорғаныс шаралары қолданылды.

2022 жылдың 15 наурызында Алматы қаласы Алмалы аудандық сотының баспасөз қызметі экономист Данат Намазбаев пен белсенді Марғұлан Боранбайды бес жылға соттағанын хабарлады.
«Алматы қаласының Алмалы аудандық сотында Б.-ға қатысты ұлттық, әлеуметтік алауыздықты қоздыруға, сондай-ақ азаматтардың ұлттық ар-намысы мен қадір-қасиетін қорлауға бағытталған қасақана іс-әрекеттер, сондай-ақ телекоммуникация желілерін пайдалана отырып, азаматтардың ұлттық және нәсілдік қатыстылығы белгілері бойынша олардың айрықшалығын, артықшылығын немесе кемдігін насихаттауға қатысты қылмыстық іс қаралды. Бірнеше рет билікті күшпен басып алуды, мемлекет қауіпсіздігіне нұқсан келтіруді, конституциялық құрылымды күшпен өзгертуді, коммуникация желілерін пайдалана отырып, бір топ адамды (ҚК 179-б. 2-б.) насихаттауды жүзеге асыруға да атсалысты», ― делінген сот хабарламасында.
“
«Алматы қаласының Алмалы аудандық сотында Б.-ға қатысты ұлттық, әлеуметтік алауыздықты қоздыруға, сондай-ақ азаматтардың ұлттық ар-намысы мен қадір-қасиетін қорлауға бағытталған қасақана іс-әрекеттер, сондай-ақ телекоммуникация желілерін пайдалана отырып, азаматтардың ұлттық және нәсілдік қатыстылығы белгілері бойынша олардың айрықшалығын, артықшылығын немесе кемдігін насихаттауға қатысты қылмыстық іс қаралды. Бірнеше рет билікті күшпен басып алуды, мемлекет қауіпсіздігіне нұқсан келтіруді, конституциялық құрылымды күшпен өзгертуді, коммуникация желілерін пайдалана отырып, бір топ адамды (ҚК 179-б. 2-б.) насихаттауды жүзеге асыруға да атсалысты», ― делінген сот хабарламасында.
Сот «сотталушылар Б. мен Н. 2018 жылдан бастап әлеуметтік желідегі өз беттерінде ұлттық және әлеуметтік алауыздықты қоздыруға, орыс ұлтының ұлттық ар-намысы мен қадір-қасиетін қорлауға бағытталған посттар жариялады» деп санайды.
«Сонымен қатар, сотталушы Б. Facebook әлеуметтік желісінде өзін ұлттық патриот ретінде көрсете отырып, мемлекеттік жүйені өзгертуге шақырды, билікті күшпен басып алуды және конституциялық құрылымды күштеп өзгертуді насихаттап, ҚР-дан тыс жерлердегі қылмыскерлерді билікке әкелуді ұсынды. Сотталушы Н. сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес бойынша түбегейлі шараларды ұсына отырып, Facebook-те осындай жарияланымдарға жол берді», ― делінген хабарламада.
“
«Сонымен қатар, сотталушы Б. Facebook әлеуметтік желісінде өзін ұлттық патриот ретінде көрсете отырып, мемлекеттік жүйені өзгертуге шақырды, билікті күшпен басып алуды және конституциялық құрылымды күштеп өзгертуді насихаттап, ҚР-дан тыс жерлердегі қылмыскерлерді билікке әкелуді ұсынды. Сотталушы Н. сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес бойынша түбегейлі шараларды ұсына отырып, Facebook-те осындай жарияланымдарға жол берді», ― делінген хабарламада.
Сот Боранбаевты ҚК-нің 174-бабының 2-бөлігі және 179-бабының 2-бөлігі бойынша, ал Намазбаевты ҚК-нің 174-бабының 2-бөлігі бойынша кінәлі деп таныды және олардың әрқайсына орташа қауіпсіз қылмыстық-атқару жүйесі мекемесінде өтеумен бес жыл бас бостандығынан айыру түріндегі жаза тағайындады.

Қазақстанның Санкт-Петербургтегі бұрынғы бас консулы Мейрам Қанапьяновқа келетін болсақ, сот процесі барысында сот оның бұлтартпау шарасын ешқайда кетпеу туралы қолхатпен босатудан қамауда ұстауға өзгерту туралы шешім қабылдады, бірақ оны ұстау мүмкін болмады. Сотталушыға іздеу жарияланды, ал оған қатысты іс жеке іс жүргізуге бөлініп, тоқтатылды.

Соттасу ұнап қалды

Соттасу ұнап қалды

Мүмкін, Боранбаев пен Намазбаевтың үкімі Ысмағұловты баты лете түскен сияқты: 2022 жылдың сәуір айында ол ұлттық патриоттармен «күресін» жалғастырып, «DAT» газетінің журналисі Динара Йылдызды айыптай бастады. Ол оны «Ысмағұловға барынша зиян келтіру үшін Ысмағұлов туралы әрекеттері ел мен Отан халықтарына қарсы бағытталған жағымсыз қоғамдық пікірді қалыптастыру бағытында әрекет етеді» деп айыптады.

Фейсбуктегі дау-дамай барысында Йылдыз өзінің ресейшіл ұстанымымен танымал Ысмағұловты көптеген түсініксіз эпитеттерге айналдырды. Мысалы, әйел өз жазбасында былай деп жазды: «Әлжанчик, құсық шошқа, сіз осы сөздермен билік пен мемлекеттің негізін жоққа шығарасыз, неге сіз осы күш пен мемлекеттің қорғаушысы ретінде неге біреудің үстінен шағым жазасыз? Буржуазияның қоқысы», «Зұлым, өмірде өзін-өзі таппаған адам, ешкімге керек емес, сол үшін КСРО-ны аңсап отыр» және т. б.

Қарсылас оның ар-намысы мен қадір-қасиетін осы тіркестермен қорлады деп есептеп, Ысмағұлов қорлық сөздері үшін сотқа берді. Сотта сотталушы Ысмағұловтың өзі «адам ретінде жақсы немесе отбасылық адам бола алады» деп мәлімдеді. Ал Ысмағұловты ренжіткен сөздер, журналистің пікірінше, таза әдеби тіл.

Бұл сөздерді бағалау үшін сотқа филология ғылымдарының докторы шақырылды, ол сотталушының сөзі не білдіретінін дәл анықтады.
«"Свиная блевотина" сөзі етістіктен зат есім, "блевать" сөзі етістіктің семантикасы, мысалы Ысмағұлов – әрдайым құсық. Бағытталған мағынасы бар, онда субъект ретінде Ысмағұлов тұр, бұл енді қорлау сөз. Бұл Ысмағұловға жеке басына айтылғандай болар еді, яғни "Альжанчик" сөзі және оның барлық сөзі құсық», ― деді филолог.
“
«"Свиная блевотина" сөзі етістіктен зат есім, "блевать" сөзі етістіктің семантикасы, мысалы Ысмағұлов – әрдайым құсық. Бағытталған мағынасы бар, онда субъект ретінде Ысмағұлов тұр, бұл енді қорлау сөз. Бұл Ысмағұловға жеке басына айтылғандай болар еді, яғни "Альжанчик" сөзі және оның барлық сөзі құсық», ― деді филолог.
Сот пост авторының сөздері мен мәлімдемелері негізінен Ысмағұловтың ар-намысы мен қадір-қасиетін қорлайтын қорлау сөз деген қорытындыға келді. Сот шешімі бойынша, Динара Йылдыз қарсыласын қасақана қорлаған.

Сот Ысмағұловтың моральдық азап деңгейін ескере отырып, оның моральдық зиянын 100 мың теңгеге бағалады. Сонымен қатар, сотталушы 80 сағаттық қоғамдық жұмысқа тарту түріндегі үкім шығарды. Бірақ рақымшылық жасау нәтижесінде сот сотталушыны осы жазадан босатты.
Мәтінді толықтыру Читать на русском ➞
Мәтінді толықтыру