Қаз Рус
Қаз
Рус
«Эхо» ҚБ

«Эхо» ҚБ

Жалпы мәлімет

Жалпы мәлімет

«Эхо» қоғамдық бірлестігі ― қазақстандық саяси емес коммерциялық емес ұйым, қызметін 1998 жылдан бері жалғастырып келеді.
«Адам құқықтарының жалпыға бірдей декларациясымен және Қазақстан Конституциясымен адамның өз елін басқаруға тікелей немесе еркін сайланған өкілдер арқылы қатысу құқығы бекітіледі. Ұйым мақсаттарын қолдайтын Қазақстан Республикасының кез келген азаматы немесе шетел азаматы ЭХО мүшесі бола алады», ― делінген бірлестік сайтында.
“
«Адам құқықтарының жалпыға бірдей декларациясымен және Қазақстан Конституциясымен адамның өз елін басқаруға тікелей немесе еркін сайланған өкілдер арқылы қатысу құқығы бекітіледі. Ұйым мақсаттарын қолдайтын Қазақстан Республикасының кез келген азаматы немесе шетел азаматы ЭХО мүшесі бола алады», ― делінген бірлестік сайтында.
Сондай-ақ, ҚБ миссиясы ― Қазақстан азаматтарының мемлекет істерін басқару саласындағы белсенділігін арттыру. Міндеттері: еркін және адал сайлау институтын құру, ҚР мемлекеттік органдары қызметінің ашықтығын арттыру және азаматтық қоғамды дамыту.

Ұйым қызметінің негізгі бағыттары:

  • Сайлау процестерін бақылау және талдау, заңнаманы талдау, сайлауды бақылау, бақылаушыларды оқыту, сайлаушыларды жандандыру, сайлау процесін жетілдіру.
  • Ақпаратқа қол жеткізу құқығын ілгерілету, Қазақстанда ӨСАБ іске асыру, мемлекеттік қызметтердің қолжетімділігі.
  • Шешім қабылдау процесіне жергілікті қоғамдастықтарды тарту, азаматтық қоғам өкілдерін оқыту, коалициялар құру.

Есеп үшін жан пида

Есеп үшін жан пида

«Эхо» қоғамдық бірлестігінің сайтында тек 2017 жылға арналған есеп бар. Бұдан шығатыны, ҚБ өкілдері 10 ақпанда үкіметтік емес ұйымдар өкілдерінің Дін істері және азаматтық қоғам министрлігімен жұмыс кездесуіне, 25 мамырда интернет СА форумына қатысқаны белгілі.

2 маусымда Парламент Мәжілісінде ақпаратқа қол жеткізу бойынша дөңгелек үстел өтті, оған «Эхо» ҚБ президенті Павел Лобачев қатысты. Сондай-ақ, ол 20 маусымда Бішкекте өткен терроризмге қарсы форумға, ал қарашада Косовода ЕҚЫҰ-ның ұзақ мерзімді халықаралық бақылаушыларын даярлау жөніндегі тренингке қатысты.

2015 жылдан бастап 2017 жылға дейін «Эхо» қоғамдық бірлестігі LPRC-мен бірлесіп «құқық қорғаушыларды қорғау мақсатында азаматтық қоғамның күш-жігерін шоғырландыру» республикалық жобасын іске асырды. Жобаны Еуропалық Одақтың Қазақстандағы өкілдігі қаржыландырды.

Жобаның негізгі мақсаты ― Қазақстандағы құқыққорғаушылардың жағдайын жақсарту:

  • құқыққорғаушылар жұмысындағы практикалық және құқықтық мәселелерді зерттеу
  • құқыққорғаушыларды қорғауға қатысты заңнаманы халықаралық стандарттарға сәйкестігі тұрғысынан бағалау
  • құқыққорғаушыларға құқықтық және ақпараттық қолдау көрсету
  • құқыққорғаушылар жұмысының имиджін арттыру мақсатындағы қоғамдық науқан.
Анықтама: LPRC ― құқықтық саясатты зерттеу орталығы, саяси емес, тәуелсіз зерттеу институты, оны 2008 жылдың сәуір айында Қазақстандық заңгерлер тобы құрған. Орталық Алматыда орналасқан және Орталық Азия өңірінде жұмыс істейді. Орталық құқықтық саясат саласында ғылыми-зерттеу, баспа және білім беру қызметін жүзеге асыру арқылы құқық үстемдігі мен либералдық құндылықтар қағидатын ілгерілетуге бағытталған талдамалық ұйым.

LPRC донорлары арасында ― «Сорос-Қазақстан» қоры, Ұлыбритания және ЕҚЫҰ елшіліктері бар. Ұйымның миссиясы ― тиімді құқықтық реформалар арқылы үстемдік пен демократиялық құндылықтарды нығайту.
Сонымен қатар, 2017 жылы «ЭХО» ҚБ мынадай жобаларды жасады:

  • Норвегиялық Хельсинки қорымен ― «Сотта ақпаратқа қол жеткізуді қорғауға кедергі келтіретін себептерді анықтау».
  • АҚШ елшілігімен ― «Ауылдық жерлерде тиімді басқару».
  • NED-пен ― «Ақпараттық және салық қауіпсіздігі».
  • Британ елшілігімен ― «Өндіруші салалардың ашықтығы бастамасын дамыту» және «Жергілікті өзін-өзі басқаруды дамыту».

Еурокомиссия Өзбекстандағы әріптестерімен әріптестікте ― «Адам құқықтарын қорғау, халықтың осал топтары».

Бастама көтерудің де зияны бола ма?

Бастама көтерудің де зияны бола ма?

«Эхо» ҚБ үйлестірушісі Мария Лобачева да мұнай, газ және минералдық ресурстарды басқарудың жаһандық стандарты — өндіруші салалардың ашықтығы бастамасының (Extractive Industries Transparency Initiative) Қазақстанның азаматтық қоғамы тарапынан қатысушысы. Ол «мұнай, газ және минералдық ресурстар секторларында ашық басқару мен есеп беруге жәрдемдесуге және мұнай, газ және тау-кен өндіру секторларының негізгі мәселелерін шешуге» арналған.

Әр үш жыл сайын елдер бастаманың орындалуын қайта тексеруден өтеді. Онда көзделген шаралар келісімшарттардың қалай жасалатынын және лицензиялардың берілетінін, бенефициарлар айқындалатынын, салық және құқықтық шарттар жасалатынын бақылауды қамтиды. Бастама ресурсты өндіруден бастап үкімет араласуынан өткенге дейінгі және одан әрі экономикаға түпкілікті нәтижеге дейінгі бүкіл тізбекті қозғайды.

Бұл бастаманы Тони Блэр көпшілікке Йоханнесбургтегі 2002 жылғы жер саммиті кезінде, көптеген жыл бойғы пікірталастардан кейін (және азаматтық қоғам мен компаниялардың лоббиі) үкіметтердің ресурстарды қарғыс теориясына жауап ретінде тау-кен өндірістерінен табыс табудың ашықтығы тақырыбында ұсынды.
Анықтама: «ресурстардың қарғысы» терминін алғаш рет Ричард Аути 1993 жылы табиғи ресурстарға бай елдер бұл байлықты өз экономикасын дамыту үшін пайдалана алмайтын және түйсікке қайшы, табиғи ресурстары аз елдерге қарағанда экономикалық өсуі төмен болған жағдайды сипаттау үшін қолданған.

Алайда, табиғи ресурстар артықшылықтан гөрі елдің қарғысы болуы мүмкін деген идея ХХ ғасырдың 80-жылдарында пайда бола бастады. Әртүрлі зерттеулерде табиғи ресурстардың көптігі мен елдің әлсіз экономикалық дамуы арасындағы байланыс байқалды. Кейбір авторлардың пікірінше, шетелдік көмекке байланысты қаржы ағыны экономикаға ресурстардың қарғысына ұқсас әсер етуі мүмкін.
Лоббиге Global Witness және PublishWhatYouPay сияқты ҮЕҰ және British Petroleum мұнай алыбы қатысты.

2003 жылы Лондонда I конференция өтті. Осы саладағы қаржы ағындарының ашықтығын арттыруға бағытталған 12 қағидат қабылданды. Ұлыбританияның халықаралық даму министрлігі бастаманы басқарумен айналысты; пилоттық жоба ретінде ол Нигерия, Гана, Әзербайжан және Қырғызстанда іске қосылды.

2005-те Лондондағы II конференцияда жарияланған ашықтық қағидаттарына ең аз сәйкестіктің алты өлшемі қабылданды және Питер Эйгеннің төрағалығымен халықаралық кеңесшілер тобы құрылды. ХВҚ мен Дүниежүзілік банк бастамаға қолдау білдірді.

2006 жылы Ослода тәуелсіз хатшылық және стейкхолдерлер кеңесі құрылды. 2011 жылы бастаманы ұстанатын елдер орындауы тиіс деген 23 ереже қабылданды, бірақ 2013 жылы олар 2016 жылы қайта қаралған бірыңғай стандартқа ауыстырылды.

2022 жылғы 22 маусымда «Эхо» ҚБ сайтында «Егер біз есеп жылы соңына дейін шығармасақ, Қазақстан ӨСАБ-да тоқтатылады» деген атаумен релиз пайда болды. Онда келісімшарттар мен лицензиялардың мазмұнын ашу 2018 жылдан бастап жер қойнауы және жер қойнауын пайдалану туралы кодексте көзделген, «бірақ әлі күнге дейін олар жарияланбайды» делінген.

Кодекстің 77-бабында жер қойнауын пайдалану құқығын беретін мемлекеттік орган берілген лицензия мен жасалған келісімшарттың мазмұнын қамтитын берілген жер қойнауын пайдалану құқықтары туралы ақпаратқа ашық қол жеткізуді қамтамасыз етеді деп тікелей айтылған. Жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарттар мен келісімдердің басқа да түрлерін ашу талап етіледі және ӨСАБ стандартына сәйкес – 2021 жылғы қаңтардан бастап жасалған немесе өзгертілген (бұл ӨБК-ні ұзартуға да қатысты) барлық келісімшарт ашылуы тиіс», ― делінген баспасөз хабарламасында.

Онда 23 мамырда ҚБ келісімшарттарды ашу мәселелері бойынша пікірталас өткізгені хабарланған, оған ҮЕҰ, БАҚ, Kazenergy өкілі қатысты. Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрлігі мен Энергетика министрлігінің өкілдері өздерінің қатысуын алдын ала растады, бірақ ИИДМ-ге осы уақытта мәжіліс тағайындады, ал ЭМ қандай да бір түсінік берместен қатыспаған.
«Қазақстан ӨСАБ валидациясынан келесі жылдың қаңтар айынан басталады. Бірақ нәтиже жақсы болатынына күмәніміз бар. ҚБ бойынша үлкен жұмыс көлемін жасау қажет, көптеген елдер валидация қарсаңында Ұлттық көпжақты кеңестердің кездесулерін ай сайын өткізеді. Бізде ұлттық кеңес бір жылдан астам уақыт бойы жиналған жоқ. Барлық тараптарды жұмыс тобына жинау мүмкін емес. Өткен жылы әлем ӨСАБ бойынша есеп дайындауға конкурс өткізбеді. Биыл да қозғалмайды», ― деді «Эхо» ҚБ өкілдері.
“
«Қазақстан ӨСАБ валидациясынан келесі жылдың қаңтар айынан басталады. Бірақ нәтиже жақсы болатынына күмәніміз бар. ҚБ бойынша үлкен жұмыс көлемін жасау қажет, көптеген елдер валидация қарсаңында Ұлттық көпжақты кеңестердің кездесулерін ай сайын өткізеді. Бізде ұлттық кеңес бір жылдан астам уақыт бойы жиналған жоқ. Барлық тараптарды жұмыс тобына жинау мүмкін емес. Өткен жылы әлем ӨСАБ бойынша есеп дайындауға конкурс өткізбеді. Биыл да қозғалмайды», ― деді «Эхо» ҚБ өкілдері.
Олар егер «біз есепті жыл соңына дейін шығармасақ, Қазақстан ӨСАБ-да тоқтатыла тұрады», ал «егер валидация нәтижелері төмен болса, Қазақстан да тоқтатыла тұрады» деп алаңдады.

Алайда, Қазақстан қандай да бір бастамаға есепті не үшін және қандай мақсатта үшін ұсынуы тиіс екені туралы нақты түсінік жоқ, ҚБ сайтында жоқ.

Барыңды білдіртудің тәсілі

Барыңды білдіртудің тәсілі

2021 жылы «Эхо» ҚБ басшысы Павел Лобачев сұхбат беріп, Қазақстанда құқыққорғаушылардың қандай үлкен тәуекелдерге тап болатынын айтып берді.

Лобачевтің айтуынша, COVID-19 пандемиясы кезінде жағдай «нашарлаған».
«Негізінде ол оптимистік емес еді. Сайлау туралы айта аламын. Пандемия кезінде біздің билік пандемияны пайдаланып, учаскелерге бақылаушыларды жібермеді. Сіз бақылаушылардың ПТР сынақтарынан өтуге мәжбүр болғанын естіген шығарсыз. Әйтеуір тегін қылды. Мемлекеттен жұмыс істеген ұйымдар, айталық, әртүрлі азаматтық альянстар, тәуелсіз кәсіподақтар, олар ПТР тестінен 10 күн бұрын өтуге болатыны туралы ақпарат алды, ал тәуелсіз бірлестіктер ұйымдары, мысалы, Еркіндік қанаты сайлаудан 3 күн бұрын ақпарат алды», ― деп шағымданды Лобачев.
“
«Негізінде ол оптимистік емес еді. Сайлау туралы айта аламын. Пандемия кезінде біздің билік пандемияны пайдаланып, учаскелерге бақылаушыларды жібермеді. Сіз бақылаушылардың ПТР сынақтарынан өтуге мәжбүр болғанын естіген шығарсыз. Әйтеуір тегін қылды. Мемлекеттен жұмыс істеген ұйымдар, айталық, әртүрлі азаматтық альянстар, тәуелсіз кәсіподақтар, олар ПТР тестінен 10 күн бұрын өтуге болатыны туралы ақпарат алды, ал тәуелсіз бірлестіктер ұйымдары, мысалы, Еркіндік қанаты сайлаудан 3 күн бұрын ақпарат алды», ― деп шағымданды Лобачев.
Сондай-ақ, ол олардың қоғамдық бірлестігінің жұмысы «талдаумен көбірек байланысты, заңнамаға, өндіруші өнеркәсіп бойынша мемлекеттің есептеріне талдау жасаймыз, яғни біз өндіруші өнеркәсіптің ашықтығы бастамасы бойынша жұмыс істейміз», ― деді.
«Бұл компаниялар өз төлемдерінің белгілі бір нысандарын мемлекетке жария еткен кезде – белгілі бір қорларға қанша және не үшін төленгенін, ал мемлекет қандай ақша алғаны туралы есеп береді. Енді біз бұл қаражаттың қалай жұмсалатынын ашуды талап етеміз. Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес бізде жүріп жатыр, сондықтан ақша қайда кететінін көруге болады.

Міне, қызық мысалға тоқталайық, батыс облыстардың бірінде 10 миллион долларға стадион салынды. Ірі компаниялардың бірі стадионға ақша бөлді. Бәрі жақсы – балалар айналысады. Дәл сол жоба бойынша стадион көрші аймақта бар-жоғы 2 миллион долларға салынған. Айырмашылық, тағы 8 миллион қайда кетті? Бұл біздің жұмысымыздың бір жағы», ― деді Павел Лобачев.
“
«Бұл компаниялар өз төлемдерінің белгілі бір нысандарын мемлекетке жария еткен кезде – белгілі бір қорларға қанша және не үшін төленгенін, ал мемлекет қандай ақша алғаны туралы есеп береді. Енді біз бұл қаражаттың қалай жұмсалатынын ашуды талап етеміз. Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес бізде жүріп жатыр, сондықтан ақша қайда кететінін көруге болады.

Міне, қызық мысалға тоқталайық, батыс облыстардың бірінде 10 миллион долларға стадион салынды. Ірі компаниялардың бірі стадионға ақша бөлді. Бәрі жақсы – балалар айналысады. Дәл сол жоба бойынша стадион көрші аймақта бар-жоғы 2 миллион долларға салынған. Айырмашылық, тағы 8 миллион қайда кетті? Бұл біздің жұмысымыздың бір жағы», ― деді Павел Лобачев.
Лобачев ҚБ прокурорлар, қаржы полициясы, салық қызметкерлері тарапынан жиі тексеріліп отырғанына наразылық білдірді:
«Біз өткір мәлімдеме жасай қалсақ немесе қандай да бір іспен айналыссақ, бізге бірден мемлекеттік органдардан тексеру келеді. Мысалы, біз БАҚ туралы заңнаманы өзгерту бойынша Advocacy науқанын жүргіздік және Үкіметтің халықаралық нормаларға толық сәйкес келмейтін түзетулері туралы мәлімдеме жасаған кезде, салық полициясы біздің кеңсеге ешқандай айып тағусыз келді, жай ғана кеңсеге кіріп, барлық құжатымызды, компьютерлерімізді алып, бізге қарсы іс жүргізе бастады. Бірақ халықаралық құрылымдар араласып, АҚШ Мемлекеттік хатшысы сұраулар жолдады, содан кейін құжаттар бізге қайтарылды. Бұл көп уақыт бұрын болған.

Соңғыларына тоқталсақ, бізге салық талаптары келгенде, біз 17, 18 нысанды қате тапсырдық деп ойладық, дегенмен біз бәрін дұрыс жасағанымызды көрсеттік. Бізге миллионнан астам және жүз мың теңге айыппұл салып, оған қоса 15 сәуірге дейін қызметін тоқтата тұру туралы қаулы шығарылды. Бұл сайлауға байланысты, өйткені біз сайлауды байқаймыз, ол қараша айынан басталып, 15 қаңтарға дейін созылды».
“
«Біз өткір мәлімдеме жасай қалсақ немесе қандай да бір іспен айналыссақ, бізге бірден мемлекеттік органдардан тексеру келеді. Мысалы, біз БАҚ туралы заңнаманы өзгерту бойынша Advocacy науқанын жүргіздік және Үкіметтің халықаралық нормаларға толық сәйкес келмейтін түзетулері туралы мәлімдеме жасаған кезде, салық полициясы біздің кеңсеге ешқандай айып тағусыз келді, жай ғана кеңсеге кіріп, барлық құжатымызды, компьютерлерімізді алып, бізге қарсы іс жүргізе бастады. Бірақ халықаралық құрылымдар араласып, АҚШ Мемлекеттік хатшысы сұраулар жолдады, содан кейін құжаттар бізге қайтарылды. Бұл көп уақыт бұрын болған.

Соңғыларына тоқталсақ, бізге салық талаптары келгенде, біз 17, 18 нысанды қате тапсырдық деп ойладық, дегенмен біз бәрін дұрыс жасағанымызды көрсеттік. Бізге миллионнан астам және жүз мың теңге айыппұл салып, оған қоса 15 сәуірге дейін қызметін тоқтата тұру туралы қаулы шығарылды. Бұл сайлауға байланысты, өйткені біз сайлауды байқаймыз, ол қараша айынан басталып, 15 қаңтарға дейін созылды».
Журналист Лобачевке оны және әріптестерін жұмысқа не шабыттандырады деген сұрақ қойды. «Эхо» ҚБ басшысы ол үшін жұмыс өзін-өзі көрсету тәсілі екенін мойындады:
«Біз бұл бастаманы енгізе бастағанда, онда мемлекет қанша алғаны туралы жалпы сома ғана болды. Содан кейін біз көбірек есеп беруді талап ете бастадық, арнайы формаларды әзірледік, яғни олар ақшаны қайда жұмсағанын сұраттық. Кейбір ақша экологияға, жастардың дамуына және т. б. мүмкіндік береді. Бұл Қазақстанның одан әрі дамуға қалай ақша сала алатынын көрсетеді. Біз бөлінген ақшаны мақсатты пайдалануды талап етеміз, қызметкерлердің жалпы санынан белгілі бір мөлшерде жергілікті халық болуын талап етеміз. Бұл – біздің жұмысымыз».
“
«Біз бұл бастаманы енгізе бастағанда, онда мемлекет қанша алғаны туралы жалпы сома ғана болды. Содан кейін біз көбірек есеп беруді талап ете бастадық, арнайы формаларды әзірледік, яғни олар ақшаны қайда жұмсағанын сұраттық. Кейбір ақша экологияға, жастардың дамуына және т. б. мүмкіндік береді. Бұл Қазақстанның одан әрі дамуға қалай ақша сала алатынын көрсетеді. Біз бөлінген ақшаны мақсатты пайдалануды талап етеміз, қызметкерлердің жалпы санынан белгілі бір мөлшерде жергілікті халық болуын талап етеміз. Бұл – біздің жұмысымыз».
Алайда, ол өзінің ҮЕҰ-на осындай өкілеттіктерді кім бергенін айтқан жоқ.

2022 жылғы шілде айының ортасынан бастап Лобачев Қазақстан Конституциясына сайлауға қатысты түзетулер енгізіледі деп алаңдайды.
«Сайлауды бақылаушылар, назар аударыңыздар! Біз Қазақстанда тәуелсіз бақылаушылардан құтылуға тырысып жатқанына алаңдаймыз. Сайлау туралы заңға енгізілген түзетулер бізді сайлауды бақылау құқығынан айыруы мүмкін! "Қазақстан Республикасындағы сайлау туралы" 1995 жылғы 28 қыркүйектегі Қазақстан Республикасының Конституциялық заңына түзетулер: мынадай мазмұндағы 1-1-тармақпен толықтырылсын:
"1-1 сайлауды байқауға қатысу үшін аккредиттеу тәртібін Орталық сайлау комиссиясы айқындайды". Аккредиттеу үшін сізге сайлауды бақылау құқығын растайтын өтініш, жарғыдан үзінді қажет;
Сондай-ақ
3) халықаралық ұйымдар мен халықаралық қоғамдық бірлестіктер, шетелдік мемлекеттік органдар, шетелдік заңды тұлғалар мен азаматтар, сондай-ақ азаматтығы жоқ адамдар тарапынан соңғы жылы оны қаржыландыру туралы ақпарат қамтылуға тиіс.
Аккредиттеуден бас тарту негіздерінің бірі
4) соңғы жылы халықаралық ұйымдар мен халықаралық қоғамдық бірлестіктер, шетелдік мемлекеттік органдар, шетелдік заңды тұлғалар мен азаматтар, сондай-ақ азаматтығы жоқ адамдар тарапынан қаржыландыру», ― деп жазды Лобачев әлеуметтік желілерде.
“
«Сайлауды бақылаушылар, назар аударыңыздар! Біз Қазақстанда тәуелсіз бақылаушылардан құтылуға тырысып жатқанына алаңдаймыз. Сайлау туралы заңға енгізілген түзетулер бізді сайлауды бақылау құқығынан айыруы мүмкін! "Қазақстан Республикасындағы сайлау туралы" 1995 жылғы 28 қыркүйектегі Қазақстан Республикасының Конституциялық заңына түзетулер: мынадай мазмұндағы 1-1-тармақпен толықтырылсын:
"1-1 сайлауды байқауға қатысу үшін аккредиттеу тәртібін Орталық сайлау комиссиясы айқындайды". Аккредиттеу үшін сізге сайлауды бақылау құқығын растайтын өтініш, жарғыдан үзінді қажет;
Сондай-ақ
3) халықаралық ұйымдар мен халықаралық қоғамдық бірлестіктер, шетелдік мемлекеттік органдар, шетелдік заңды тұлғалар мен азаматтар, сондай-ақ азаматтығы жоқ адамдар тарапынан соңғы жылы оны қаржыландыру туралы ақпарат қамтылуға тиіс.
Аккредиттеуден бас тарту негіздерінің бірі
4) соңғы жылы халықаралық ұйымдар мен халықаралық қоғамдық бірлестіктер, шетелдік мемлекеттік органдар, шетелдік заңды тұлғалар мен азаматтар, сондай-ақ азаматтығы жоқ адамдар тарапынан қаржыландыру», ― деп жазды Лобачев әлеуметтік желілерде.
Ол «Қазақстан Ресейдің барлық жаман тәжірибесін жүйелі түрде ұстанатынын», сосын бірте-бірте шетелдік агент ұғымы іс жүзінде енгізілетінін» атап өтті.
«Бірнеше жыл бұрын ҮЕҰ үшін шетелдік қаржыландыру туралы қосымша есеп енгізілді, кез келген қателік пен тіпті шалағайалықтар үшін жазалаудың өлшенбейтін шаралары бар. Енді коммерциялық емес ұйымдардың сайлауын бақылауға тыйым салынады, егер оларда шетелдік көздерден, халықаралық қорлардан, азаматтығы жоқ адамдардан қаржыландыру болса. Яғни, егер сіз халықаралық қордан зорлық-зомбылықтан зардап шеккендерге баспана салуға көмек алсаңыз, зорлық-зомбылыққа қарсы заңдар қабылдайтын депутаттардың сайлауын көре алмайсыз», ― деп жазды ол Facebook-те.
“
«Бірнеше жыл бұрын ҮЕҰ үшін шетелдік қаржыландыру туралы қосымша есеп енгізілді, кез келген қателік пен тіпті шалағайалықтар үшін жазалаудың өлшенбейтін шаралары бар. Енді коммерциялық емес ұйымдардың сайлауын бақылауға тыйым салынады, егер оларда шетелдік көздерден, халықаралық қорлардан, азаматтығы жоқ адамдардан қаржыландыру болса. Яғни, егер сіз халықаралық қордан зорлық-зомбылықтан зардап шеккендерге баспана салуға көмек алсаңыз, зорлық-зомбылыққа қарсы заңдар қабылдайтын депутаттардың сайлауын көре алмайсыз», ― деп жазды ол Facebook-те.
Мәтінді толықтыру Читать на русском ➞
Мәтінді толықтыру