Арон Атабек

Жалпы мәлімет

Жалпы мәлімет

1953 жылы 31 қаңтарда Қалмақ КСР-да (РСФСР) дүниеге келген. Азан шақырып қойған аты — Арон Қабышұлы Нутушев. 2005 жылдан — Арон Едігеев. Отбасы: Әкесі — Қабыш Нутушев. Анасы — Жәния Нутушева. Балалары — Алма Нутушева, Айдана Айдархан, Асар Айдархан.

Ақын және саясаткер, евразияшыл, алтынордашыл. Тәңірге сенеді, әруақтарды — ата-бабалар рухын құрметтейді. Атабек кітаптарының тізімі:
  • «Алаш и казахская нация», Мәскеу, «ХАК», 1991.
  • «Кочевье памяти по знакам Зодиака», Алматы, 1998.
  • «Йоллыг-тегин. Памятник Куль-Тегина», Алматы, 2000.
  • «Махамбет. Өлеңдер. Стихи», Алматы, 2002.
  • «Женщина-муза», Алматы, 2003.
  • «Тамга Небесного Кагана», Алматы, 2004.
  • «Махамбет и эпоха», қолжазба 2004.
  • «Шанырак. Восстание бездомных», Алматы, 2008.
  • «Назарбаевщина и Революция», «Назарбаевщина и Поэзия», Алматы, 2009.
  • «Сердце мира или Великий Евразийский Каганат – Алтын Орда», Алматы, 2012.
  • «Ре-Зона-нс», жоғалған, қалпына келтірілген өлеңдер, қолжазба. Қаражал, Арқалық, 2008-2012.
  • «Стихография», жоғалған, бірақ қалпына келтірілген өлеңдер, қолжазба. Алматы, Қаражал, Арқалық, 2008-2012.
  • «Анти-Наз», 2013. Тәркіленген, қолжазба ҰҚК-ға берілген.
  • «Каганат», 2013. Тәркіленген, қолжазба ҰҚК-ға берілген.
  • «Сердце Евразии», 2013. Дерек жоқ.
  • «Алаш и казахская нация», Мәскеу, «ХАК», 1991.
  • «Кочевье памяти по знакам Зодиака», Алматы, 1998.
  • «Йоллыг-тегин. Памятник Куль-Тегина», Алматы, 2000.
  • «Махамбет. Өлеңдер. Стихи», Алматы, 2002.
  • «Женщина-муза», Алматы, 2003.
  • «Тамга Небесного Кагана», Алматы, 2004.
  • «Махамбет и эпоха», қолжазба 2004.
  • «Шанырак. Восстание бездомных», Алматы, 2008.
  • «Назарбаевщина и Революция», «Назарбаевщина и Поэзия», Алматы, 2009.
  • «Сердце мира или Великий Евразийский Каганат – Алтын Орда», Алматы, 2012.
  • «Ре-Зона-нс», жоғалған, қалпына келтірілген өлеңдер, қолжазба. Қаражал, Арқалық, 2008-2012.
  • «Стихография», жоғалған, бірақ қалпына келтірілген өлеңдер, қолжазба. Алматы, Қаражал, Арқалық, 2008-2012.
  • «Анти-Наз», 2013. Тәркіленген, қолжазба ҰҚК-ға берілген.
  • «Каганат», 2013. Тәркіленген, қолжазба ҰҚК-ға берілген.
  • «Сердце Евразии», 2013. Дерек жоқ.

Кіріспе

Кіріспе

Атабек Қазақстанға алғаш рет 1971 жылы келді. Қазақ мемлекеттік университетінің филология факультетін бітірген. Оқуды бітіргеннен кейін Ленинград мемлекеттік университетінің моңғолистика және түркология кафедрасында аспирантурада оқыды, Госкино және «Мектеп» баспасында редактор болып жұмыс істеді, Алматының бірқатар университетінде сабақ берді. Ақын, публицист, аудармашы ретінде қызмет етті, кино мәселелері туралы сыни мақалалар, сондай-ақ түркология мәселелері бойынша еңбек жазды.

Wikipedia интернет-энциклопедиясында Атабек 1986 жылы Алматыда (Желтоқсан-86) қазақ жастарының желтоқсан айындағы сөз сөйлеуіне қатысушы болғаны жазылған. Кейін екі жыл бойы «Қазақстанның түкпірінде жасырынуға мәжбүр болды» делінеді.

1989 жылдың сәуір айында — «Саяси талаптар. КСРО Халық депутаттарының I съезіне хатының» ұйымдастырушысы. Хатта мынадай талаптар қойылды: а) 1986 жылғы желтоқсанда болған толқуларға байланысты КОКП ОК Саяси Бюросының саяси бағалауын қайта қарау және наразылықтың барлық қатысушысын босату; б) Қазақстанға мемлекеттік егемендік беру.

1989 жылдың тамызында — Атабек Қазақстандағы алғашқы «Жерұйық» ұлттық-патриоттық қоғамын құрды. 1989 жылдың қарашасында «Жерұйық» қоғамының атынан Алматы қаласының қалалық атқару комитетіне жеке өзі 1986 жылы Алматыда болған Желтоқсан оқиғаларының құрбандарын еске алу үшін тризнаны өткізуге рұқсат беру туралы өтініш тапсырды. «Қудалау жүріп, „Жерұйық“ қоғамы таратылды».

1989 жылы 13 желтоқсанда — Атабек пен «Жерұйық» және «Желтоқсан» серіктестерінің бастамасымен мединститут ғимаратында желтоқсан оқиғаларының құрбандарын еске алу үшін алғашқы митинг өтті.

1989 жылғы желтоқсаннан 1990 жылғы қаңтарға дейін Алматыда желтоқсанның үшінші жылдығына арналған митингілер өтті.

1990 жылдың сәуірінде Атабек «Алаш» ұлттық тәуелсіздік партиясы құрылғанын жариялап, оның төрағасы болады. Осы аттас атаумен заңсыз газет шығарып, «Алматыдағы бірқатар ірі саяси манифест» ұйымдастырушысы болады.

1991 жылы «Қуғын-сүргіннің салдарынан Атабек Мәскеуге кетуге мәжбүр болады», онда «ХАҚ» саяси газетін шығаруды жолға қойып, «Алаш және қазақ ұлты» кітапшасын шығарады. Басқа мәлімет бойынша, Атабек қаржылық алаяқтық жасағаны үшін партиядан қуылды.
«1991 жылы „Алаш“ партиясы Ислам фракциясының мүшелері бірінші басшы болмаған кезде Қазақстанның мүфтиі Рәтбек Нысанбаевты қызметінен босатуға әрекет жасайды, нәтижесінде бірнеше алаштық тұтқынға алынады. Атабек Ислам фракциясының күрес әдісімен келіспей, „төңкерісті“ саяси қате дей отырса да, тұтқындалған исламистерді, „Алаш“ партиясының мүшелерін босатуға бірқатар әрекет жасайды. Оның бастамасы бойынша және оның қаражатына Мәскеуден үш адвокат келді, тағы екеуін Әзербайжан Халық майданы жібереді; отандық, мәскеулік және шетелдік БАҚ пен құқық қорғау ұйымдары жұмылады; РСФСР Жоғарғы Кеңесі төрағасының орынбасары Рамазан Абдулатиповтан Президент Назарбаевқа алаштықтарды кешіру туралы өтініш хат алынды».
«1991 жылы „Алаш“ партиясы Ислам фракциясының мүшелері бірінші басшы болмаған кезде Қазақстанның мүфтиі Рәтбек Нысанбаевты қызметінен босатуға әрекет жасайды, нәтижесінде бірнеше алаштық тұтқынға алынады. Атабек Ислам фракциясының күрес әдісімен келіспей, „төңкерісті“ саяси қате дей отырса да, тұтқындалған исламистерді, „Алаш“ партиясының мүшелерін босатуға бірқатар әрекет жасайды. Оның бастамасы бойынша және оның қаражатына Мәскеуден үш адвокат келді, тағы екеуін Әзербайжан Халық майданы жібереді; отандық, мәскеулік және шетелдік БАҚ пен құқық қорғау ұйымдары жұмылады; РСФСР Жоғарғы Кеңесі төрағасының орынбасары Рамазан Абдулатиповтан Президент Назарбаевқа алаштықтарды кешіру туралы өтініш хат алынды».
Алайда, сол кездегі оқиғаларға тағы бір көзқарас бар:
«1991 жылғы желтоқсанда алаштық белсенділер қазақстандық жаңа мүфтидің жақтаушыларымен Алматы мешітінде төбелесіп, резонанс болған тәртіпсіздік жасады (бұл оқиғада мүфтидің қолы сынған). Бұған жауап ретінде билік „Алаш“ белсенділерінің бірнешеуін, соның ішінде Р. Нутушевті (Рашид Нутушевті - Атабектің інісі) тұтқындады. Органдар Қазақстан Президентінің „Абыройы мен қадір-қасиетін қорлағаны“ үшін А. Нутушевке де (Атабек) іс қозғады. 1992 жылғы 29 шілдеде Нутушевтің Мәскеудегі пәтерінде қазақстандық милиция қызметкерлері Мәскеудің қолдауымен тінту жүргізді. „Алаш“ лидері Әзербайжан елшілігінде пана тауып, Әзірбайжан президенті Эльчибейден саяси баспана сұрады. 1992 жылы 6 тамызда А. Нутушев (Атабек) Бакуге ұшып, коммерциялық қызметпен айналыса бастайды».
«1991 жылғы желтоқсанда алаштық белсенділер қазақстандық жаңа мүфтидің жақтаушыларымен Алматы мешітінде төбелесіп, резонанс болған тәртіпсіздік жасады (бұл оқиғада мүфтидің қолы сынған). Бұған жауап ретінде билік „Алаш“ белсенділерінің бірнешеуін, соның ішінде Р. Нутушевті (Рашид Нутушевті - Атабектің інісі) тұтқындады. Органдар Қазақстан Президентінің „Абыройы мен қадір-қасиетін қорлағаны“ үшін А. Нутушевке де (Атабек) іс қозғады. 1992 жылғы 29 шілдеде Нутушевтің Мәскеудегі пәтерінде қазақстандық милиция қызметкерлері Мәскеудің қолдауымен тінту жүргізді. „Алаш“ лидері Әзербайжан елшілігінде пана тауып, Әзірбайжан президенті Эльчибейден саяси баспана сұрады. 1992 жылы 6 тамызда А. Нутушев (Атабек) Бакуге ұшып, коммерциялық қызметпен айналыса бастайды».
Атабектің айтуынша, оның өмірбаяны былай жалғасады:
«1992 жылы сәуірде Атабек Әзербайжан президенті Абульфаз Ельчибейден ресми шақырту алып, отбасымен және бірнеше адал серігімен Бакуге кетеді. Қазақстан мен Әзербайжан тараптары бірқатар келіссөз жүргізеді, нәтижесінде Әзербайжан саяси баспана беру бойынша өз міндеттемелерін орындамайды. Саяси эмиграцияға мәжбүр болған Атабек „Түркістан“ комитетін құруға бастамашы болады (оның құрамына Қазақстаннан, Қырғызстаннан, Өзбекстаннан және Түрікменстаннан келген оппозиционер-эмигранттар кірді), Қарабақ пен Шешенстан бойынша инспекторлық сапарларға қатысады. Түркияның Анталья қаласында өткен Түркі халықтарының Бірінші Дүниежүзілік құрылтайына қатысады. 1993 жылы Әзербайжанда Гейдар Әлиев билікке келген соң Атабек Әзербайжаннан кетіп, бірнеше ай бойы әйелімен және кішкентай балаларымен Солтүстік Кавказ аумағында болады. Сол жылы Мәскеуге келеді. Отбасы Алматыға туыстарына көшіп келеді, Атабектің өзі бірнеше жылын Ресейде өткізеді. Тек 1996 жылы Атабек Қазақстанға оралады».
«1992 жылы сәуірде Атабек Әзербайжан президенті Абульфаз Ельчибейден ресми шақырту алып, отбасымен және бірнеше адал серігімен Бакуге кетеді. Қазақстан мен Әзербайжан тараптары бірқатар келіссөз жүргізеді, нәтижесінде Әзербайжан саяси баспана беру бойынша өз міндеттемелерін орындамайды. Саяси эмиграцияға мәжбүр болған Атабек „Түркістан“ комитетін құруға бастамашы болады (оның құрамына Қазақстаннан, Қырғызстаннан, Өзбекстаннан және Түрікменстаннан келген оппозиционер-эмигранттар кірді), Қарабақ пен Шешенстан бойынша инспекторлық сапарларға қатысады. Түркияның Анталья қаласында өткен Түркі халықтарының Бірінші Дүниежүзілік құрылтайына қатысады. 1993 жылы Әзербайжанда Гейдар Әлиев билікке келген соң Атабек Әзербайжаннан кетіп, бірнеше ай бойы әйелімен және кішкентай балаларымен Солтүстік Кавказ аумағында болады. Сол жылы Мәскеуге келеді. Отбасы Алматыға туыстарына көшіп келеді, Атабектің өзі бірнеше жылын Ресейде өткізеді. Тек 1996 жылы Атабек Қазақстанға оралады».
1996 жылдан 2002 жылға дейін Атабек саяси қызметпен айналыспайды, алайда «кейінірек қудалау мен тұтқындау мүмкіндігін жоққа шығармайды».
«Тұрақты табысы мен құжаттары жоқ Атабек жалдамалы пәтерлер мен саяжайларда тұруға мәжбүр болады. 1998 жылы Атабек өзінің өлеңдер жинағын шығарады. 1998−2000 жылдары „Күлтегін ескерткіші“ (б. з. д. 732 жыл) — ежелгі түркі поэзиясының стеласын орыс тіліне аударумен айналысады. Ғылыми түсініктемесі бар бірегей Поэтикалық аударма (оған дейін В. Томсен, В. Радлов және тағы басқалардың ғылыми проза жанрындағы аудармаларын жасаған) „Йоллыг-тегин. Памятник Куль-Тегина“ 2000 жылы достарының қаражатымен жарық көрген. 2003 жылдан 2005 жылға дейін „Абай поэзиясын сүйетіндер халықаралық клубы“ жанындағы Amanat әдеби журналында редактор болып жұмыс істейді.

2004 жылы Қазақстанның саяси өміріне белсене араласып, „Қазақ Ұлты“ қоғамының ұйымдастырушысы және төрағасы болды. ҚДТ және басқа да оппозициялық партиялардың бірқатар акциясына қатысады. 2005 жылдың наурыз айында Атабек „Қазақ мемлекеті“ Қазақстанның Халық майданын ұйымдастырды. Сол жылдың маусым айында баспанасыз қазақтардың құқықтары үшін қозғалыс бастамашысы болып, Әйгерім, Шаңырақ, Бақай, Ұлжан және т. б. шағын аудандарындағы құрылыс алаптарына, сондай-ақ күштеп шығаруға ұшыраған (Нархоз, АХБК және т. б.) жатақханалары тұрғындары үшін „ұжымдық өзін-өзі қорғау“ жүйесін құрады. Арон Атабек Едігеев фамилиясымен жаңа құжаттар алады».
«Тұрақты табысы мен құжаттары жоқ Атабек жалдамалы пәтерлер мен саяжайларда тұруға мәжбүр болады. 1998 жылы Атабек өзінің өлеңдер жинағын шығарады. 1998−2000 жылдары „Күлтегін ескерткіші“ (б. з. д. 732 жыл) — ежелгі түркі поэзиясының стеласын орыс тіліне аударумен айналысады. Ғылыми түсініктемесі бар бірегей Поэтикалық аударма (оған дейін В. Томсен, В. Радлов және тағы басқалардың ғылыми проза жанрындағы аудармаларын жасаған) „Йоллыг-тегин. Памятник Куль-Тегина“ 2000 жылы достарының қаражатымен жарық көрген. 2003 жылдан 2005 жылға дейін „Абай поэзиясын сүйетіндер халықаралық клубы“ жанындағы Amanat әдеби журналында редактор болып жұмыс істейді.

2004 жылы Қазақстанның саяси өміріне белсене араласып, „Қазақ Ұлты“ қоғамының ұйымдастырушысы және төрағасы болды. ҚДТ және басқа да оппозициялық партиялардың бірқатар акциясына қатысады. 2005 жылдың наурыз айында Атабек „Қазақ мемлекеті“ Қазақстанның Халық майданын ұйымдастырды. Сол жылдың маусым айында баспанасыз қазақтардың құқықтары үшін қозғалыс бастамашысы болып, Әйгерім, Шаңырақ, Бақай, Ұлжан және т. б. шағын аудандарындағы құрылыс алаптарына, сондай-ақ күштеп шығаруға ұшыраған (Нархоз, АХБК және т. б.) жатақханалары тұрғындары үшін „ұжымдық өзін-өзі қорғау“ жүйесін құрады. Арон Атабек Едігеев фамилиясымен жаңа құжаттар алады».

Абсурдшының саясаты

Абсурдшының саясаты

2006 жылдың 14 шілдесінде Алматы қаласының «Шаңырақ» шағын ауданында қала билігі жерді басып алғандарға қарсы сол жерлерде салынған үйлерді бұзуды жоспарлады. Бұған дейін бұл «Бақай» шағын ауданында болған.

«Талмас» қоғамдық бірлестігінің төрағасы Айнұр Құрманов сол кездегі оқиғаларды былай еске алады:
«2006 жылдың 7 шілдесінде «Бақайдағы» үйлерді жаппай бұзу «Шаңырақ» тұрғындарын дүр сілкіндірді… Бұл ауданда полиция қызметкерлері көп болды, сондықтан тұрғындары алдағы бұзу күні мен уақытын білді және олар қорғанысқа дайын болды. Мен өзім ол жерде 8, 9 және 10 маусымда болдым және адамдардың баррикадалар салғанын, жанғыш қоспасы бар бөтелкелер, таяқшалар, тастар дайындағанын көрдім. «Шаңыраққа» сүрілген «Бақай» тұрғындары да келе бастады. Мұның бәрін билік білді. Мен өз мақалаларымда «адамдар дайындалып жатыр, бұл қантөгіске әкеп соғады деп ескерттім…

14 шілде күні таңғы сағат 3-те «Шаңыраққа» өрт сөндірушілер келді. Бірақ оларды тұрғындар таспен қуды. Алғашқы шабуыл шамамен сағат 5-те басталды. СОБР ротасы «Шаңырақ-1» орталығына баруға тырысты, бірақ оны жергілікті тұрғындар тоқтатты. Алғашқы полиция қызметкері - рота командирі - жергілікті тұрғындардың қолына түсті. Тұрғындар шабуылдың жаңа әрекеттерін тоқтатуды талап етті, өйткені олар полиция қызметкерін ұстап алды, бірақ билік басында оларға сенбеді. Ал СОБР сапқа тұрғанда рота командирі жоғы анықталған. Қоғам қайраткерлері Маржан АСПАНДИЯРОВ, Сәлім ОРАЗАЛИЕВТЕР жүргізген келіссөздерден кейін тұрғындар полицейді бұл күні шабуыл болмайды деген уәдемен босатты. Бірақ билік өкілдері бұл сөзінде тұрмады.

Таңертеңгі сағат 8−9-дарда оқиға орнына қаланың барлық полиция гарнизоны тартылды, шағын аудан қоршалды. Мен ол жаққа ертерек, таңертең 6-да келдім. Барлық жерде жанғыш қоспасы бар сынған бөтелкелер, кейбір жерлерде бензин жағылды. Екінші шабуыл таңғы 9-да басталды — көптеген арнайы техника, суатқыштар, жарық шуылы гранаталары қолданылды. Бір уақытта бірнеше жағынан шабуыл жасалды. Билік мақсатына жетті, бірақ тұрғындар топтасып тұрды. Негізінен олар жастар болды, бірақ олардың арасында мен әйелдер мен тіпті жасөспірімдерді байқадым. Нәтижесінде бұл шабуыл сәтсіз аяқталды. Тұрғындар өрт сөндіру көлігін өртеп, полиция көлігін қиратты. Көптеген полиция қызметкері жарақат алды — тұрғындар да жарақат алды, оларға резеңке оқ атылып, резеңке шоқпармен соққы жасалып, жарық шу гранатасымен және көзден жас ағызатын газ қолданды.

Бір сәтте полиция күші сасып қалды, көптеген полицей каскасын, қалқанын, резеңке шоқпарларын тастап, қашты. Жергілікті тұрғындар осының бәрін алып, өздері қаруланды. Оның үстіне жергілікті халық үш полицейді қолға түсірді. Сағат 11-ге таман тұрғындар мен полиция қызметкері Әсет БЕЙСЕНОВПЕН қақтығыс пайда болып, оны сол кезде өртеп жіберді».
«2006 жылдың 7 шілдесінде «Бақайдағы» үйлерді жаппай бұзу «Шаңырақ» тұрғындарын дүр сілкіндірді… Бұл ауданда полиция қызметкерлері көп болды, сондықтан тұрғындары алдағы бұзу күні мен уақытын білді және олар қорғанысқа дайын болды. Мен өзім ол жерде 8, 9 және 10 маусымда болдым және адамдардың баррикадалар салғанын, жанғыш қоспасы бар бөтелкелер, таяқшалар, тастар дайындағанын көрдім. «Шаңыраққа» сүрілген «Бақай» тұрғындары да келе бастады. Мұның бәрін билік білді. Мен өз мақалаларымда «адамдар дайындалып жатыр, бұл қантөгіске әкеп соғады деп ескерттім…

14 шілде күні таңғы сағат 3-те «Шаңыраққа» өрт сөндірушілер келді. Бірақ оларды тұрғындар таспен қуды. Алғашқы шабуыл шамамен сағат 5-те басталды. СОБР ротасы «Шаңырақ-1» орталығына баруға тырысты, бірақ оны жергілікті тұрғындар тоқтатты. Алғашқы полиция қызметкері - рота командирі - жергілікті тұрғындардың қолына түсті. Тұрғындар шабуылдың жаңа әрекеттерін тоқтатуды талап етті, өйткені олар полиция қызметкерін ұстап алды, бірақ билік басында оларға сенбеді. Ал СОБР сапқа тұрғанда рота командирі жоғы анықталған. Қоғам қайраткерлері Маржан АСПАНДИЯРОВ, Сәлім ОРАЗАЛИЕВТЕР жүргізген келіссөздерден кейін тұрғындар полицейді бұл күні шабуыл болмайды деген уәдемен босатты. Бірақ билік өкілдері бұл сөзінде тұрмады.

Таңертеңгі сағат 8−9-дарда оқиға орнына қаланың барлық полиция гарнизоны тартылды, шағын аудан қоршалды. Мен ол жаққа ертерек, таңертең 6-да келдім. Барлық жерде жанғыш қоспасы бар сынған бөтелкелер, кейбір жерлерде бензин жағылды. Екінші шабуыл таңғы 9-да басталды — көптеген арнайы техника, суатқыштар, жарық шуылы гранаталары қолданылды. Бір уақытта бірнеше жағынан шабуыл жасалды. Билік мақсатына жетті, бірақ тұрғындар топтасып тұрды. Негізінен олар жастар болды, бірақ олардың арасында мен әйелдер мен тіпті жасөспірімдерді байқадым. Нәтижесінде бұл шабуыл сәтсіз аяқталды. Тұрғындар өрт сөндіру көлігін өртеп, полиция көлігін қиратты. Көптеген полиция қызметкері жарақат алды — тұрғындар да жарақат алды, оларға резеңке оқ атылып, резеңке шоқпармен соққы жасалып, жарық шу гранатасымен және көзден жас ағызатын газ қолданды.

Бір сәтте полиция күші сасып қалды, көптеген полицей каскасын, қалқанын, резеңке шоқпарларын тастап, қашты. Жергілікті тұрғындар осының бәрін алып, өздері қаруланды. Оның үстіне жергілікті халық үш полицейді қолға түсірді. Сағат 11-ге таман тұрғындар мен полиция қызметкері Әсет БЕЙСЕНОВПЕН қақтығыс пайда болып, оны сол кезде өртеп жіберді».
Құрманов сағат 18−19-да билік қоршауды алып тастауды ұйғарғанын айтты. Соңғы полицейді тұрғындар шамамен 19-да босатты.

Билік бұл оқиға үшін жауапкершілікті неге Атабекке жүктеді деген сұраққа Құрманов оның «оппозициямен өте салқын қарым-қатынаста болғанын» атады. Либерал қоғамдық топтардың қолдауы жеткіліксіз болды. Сонымен бірге Құрманов «билік Атабектен қорықты, өйткені ол тұрғындардың көңіл-күйіне әсер етті» деді.
«14 шілдеде сағат 12−13-терде „Шаңыраққа“ көрші шағын аудандардан 5 мыңнан астам адам жиналды. Олар қалаға аттануға дайын болды. Жолдағы осы топқа тағы да ондаған мың адам қосылатын еді. Арон оларды тоқтатып, „басты мақсат — үйлерін қиратудан қорғау және қаланы қиратпау“ деді», — деп еске алады Құрманов.
«14 шілдеде сағат 12−13-терде „Шаңыраққа“ көрші шағын аудандардан 5 мыңнан астам адам жиналды. Олар қалаға аттануға дайын болды. Жолдағы осы топқа тағы да ондаған мың адам қосылатын еді. Арон оларды тоқтатып, „басты мақсат — үйлерін қиратудан қорғау және қаланы қиратпау“ деді», — деп еске алады Құрманов.
Осы оқиғалардан кейін бір ай ішінде жүзге жуық адам қамауға алынды, 24 адам әртүрлі мерзімге сотталды. Сот процесі 8 айға созылды, 66 сот отырысы өтті, 137 адамнан жауап алынды.

Нәтижесінде Алматы қалалық соты 2006 жылдың жазында «Шаңырақ» шағын ауданындағы жаппай тәртіпсіздік пен полицейді қасақана өлтіру туралы қылмыстық іс бойынша үкім шығарды. Сот Арон Едігеевті осы тәртіпсіздіктерді ұйымдастыруға кінәлі деп тауып, оны 18 жылға бас бостандығынан айырды, сондай-ақ полиция қызметкерін өлтіргені үшін кінәлі деп танылған Құрманғазы Өтегеновті 16 жылға бас бостандығынан айырды.

Жаппай тәртіпсіздікке қатысқан қалғандар әртүрлі мерзімге бас бостандығынан айырылды. Атап айтқанда, тағы екі ер адам 14 және 15 жылға бас бостандығынан айырылды, екі әйел 1 жылға шартты түрде сотталды, қалғандары 3 жылға шартты түрде сотталды.

Айта кетейік, қамауда болған кезде Атабектің жазғандары БАҚ-та әлі де жарияланып келеді. Мысалы, ол жүйелі түрде «абсурдшы хаттарын» жариялайды, онда ол өз өмірінде болып жатқан оқиғаларды баяндайды:
«Үндеу (Хамзина Марияға № 3 хат)

Привет из Павлокичи! Дорогие друзья! Соратники, единомышленники, фанаты! Истинные арийцы (= арайцы — небопоклонники)! Ура, алга! Ха — ха — ха! Я, тот самый поэт — диссидент — политзэк Арон АТАБЕК (для братьев — зэков Атаба, для ментов осуждённый Едигеев. Ха-ха-ха!) Обращаюсь к Вам, т. е. ко всему арийско — арайско — фанатскому сообществу — с просьбой поддержать мой новый проект.

Дело в том, что (как Вы и сами знаете, ха-ха-ха!) мой сайт (блог на ФБ) „Atabek — turma“, который с 2015 года, по моему поручению, открыла и вела АЛИЯ Прекрасная Алипова — был закрыт „!“ в марте 2018 года. Увы, увы! Ха-ха-ха! Думаю, без вмешательства „компетентных органов“ — тут НЕ обошлось! Ха-ха-ха!

Тогда я попросил БАХУ Прекрасную Торегожину (= моя правозащитно — фронтовая жена, брак зарегистрирован на небесах, в канцелярии Тенгри — Умай, а также в спецотделе „крытки“, УЧ УК 161/12, г. Аркалык, 2013! Ха-ха-ха!) — Короче, попросил перевести этот сайт (блог) на её аккаунт в ФБ и вести самой (подобрав помощницу для тех — работ!). Но в ответ — тишина! Ха-ха-ха!

После этого обе Прекрасные Дамы перестали „!“ мне писать свои изысканные, любовно — эротические (вах — вах! весьма вдохновляющие на секс, поэзию и Революцию! Ха-ха-ха!) письма. Точнее, стали присылать мне т. называемые „письма без писем“ „!“, т. е. просто газеты! Ха-ха-ха!».
2012 жылдың қыркүйегінде Алматыда азаматтық белсенділер тобы Арон Атабектің үйін асарласып, жөндеуді бастады. Олар ақынның әйелі, ұлы мен қызы тұрып жатқан ескі үйдегі екі бөлмелі пәтердің үстіндегі шатырды ауыстырып берген.

Саясаткер Серікжан Мәмбеталин асарласу идеясы Facebook әлеуметтік желісінде туғанын айтқан еді. Акцияның тағы бір қатысушысы — Бейбіт Әбдіғұлов Арон Атабек отбасының осындай жағдайда өмір сүріп жатқаны үшін халыққа ренжігенін мойындады.

Бірақ Атабектің әйелі Жайнагүл Айдархан алдымен жөндеуге қарсы болды:
«Жоқ, әрине, жөндеу жұмыстарын жүргізу керек, әсіресе шатыр ағып жатқандықтан. Бірақ мен шуды, дүрсіл естілгенін қаламадым, осы үйде мені қоршап тұрған аураның бұзылуын қаламадым», — депті сонда әйелі.
«Жоқ, әрине, жөндеу жұмыстарын жүргізу керек, әсіресе шатыр ағып жатқандықтан. Бірақ мен шуды, дүрсіл естілгенін қаламадым, осы үйде мені қоршап тұрған аураның бұзылуын қаламадым», — депті сонда әйелі.
Кейінірек Мәмбеталин Атабек отбасына $ 150 мың тұратын пәтер сатып алып бергені белгілі болды.

Арон Атабектің ұлы Асқар Айдархан — Азаттық сайтының орыс тіліндегі нұсқасының ньюсрайтері. Азаттықта — 2015 жылдан бері.

2019 жылдың 14 шілдесінде сағат 19:00-де «журналист әрі арт-белсенді» Айдана Айдархан «Абай Құнанбаев ескерткішінің алдында поэтикалық акция өткізіп, өзінің әкесі — ақын және диссидент Арон Атабекті және басқа да саяси тұтқындарды босатуды талап етті».
Айдана Айдархан поэтикалық акцияға Арон Атабек бейнеленген плакатпен, «ПОЭТ В ЗАКЛЮЧЕНИИ» деген жазумен, #freearonatabek және #shanyrakkabostandyq хештегтерімен шықты. Өз акциясы аясында Айдана Айдархан мәлімдеме жасап, әкесінің өлеңдерін оқыды. Өлең оқу кезінде Айдананы полицейлер ұстап әкетті.

Айдана Айдархан өзінің арт-акциясы туралы 14 шілдеде түстен кейін Twitter және Instagram-аккаунттарында хабарлады. Айдархан Instagram-дағы постында былай деп жазды:
«Мен әкемді 13 жылдан бері көрмедім. Ол тірі. Ол отбасын тастап кеткен жоқ. Ол саяси тұтқын — Арон Атабек. Билік ешқандай өтемақы ұсынбай үйі бұзылған адамдардың қорғаны болған ақын».
«Мен әкемді 13 жылдан бері көрмедім. Ол тірі. Ол отбасын тастап кеткен жоқ. Ол саяси тұтқын — Арон Атабек. Билік ешқандай өтемақы ұсынбай үйі бұзылған адамдардың қорғаны болған ақын».
Қазіргі уақытта Айдананың Instagram-дағы парақшасында ол «феминист, журналист, SJW» деп жазылған. (SJW — әлеуметтік әділдік үшін күрескер, әлеуметтік прогрессив көзқарастарды уағыздайтын адам үшін ауыр термин: феминизм, мультимәдениетшілдік және т. б., оларды агрессив түрде қорғайды — еск.).

Кейінгі жазбасы әкесіне арналған, уақыты — 2020 жылдың 31 шілдесі.
«Коронавирус жоқ сияқты, бірақ қолы жансызданған. мүгедектікті рәсімдеуді сұрайды, босатуды талап етеді. Бүгін маған көп жыл ішінде алғаш рет әкеммен сөйлесуге рұқсат етілді! Біреу-міреу білмеген болса, бұл Арон Атабек — ақын және диссидент, ол 14 жылдан астам уақыт түрмеде отыр. Ол үшін қоңырау соғуға жазылмаған тыйым бар.

Кеше Интернетте оның ауырып қалғаны туралы ақпарат пайда болды. Мен түрмедегі барлық телефондға хабарластым, бірақ ешкім маған оның денсаулығы туралы ақпарат берген жоқ. Сол кезде мен Павлодар ҚАК департаментінің парақшасында пікір қалдыру туралы өтінішпен пост жаздым. Кешке маған сол аккаунттан „Телефон нөміріңізді жазыңыз. Сіздің әкеңіз сізге қоңырау шалады“ деген хабарлама келді. Өз көзіме өзім сенбедім! Бей-жай қалмаған және менімен бірге ақпарат талап еткендердің бәріне рақмет. Нәтижесінде, бүгін оны түрме бастығына апарыпты. Ол оған тұтқасы ұстатыпты, шамасы, кіммен байланысқанын айтпаған. Әкем менің дауысымды білгенде, қатты қуанды, сұрай бастады, анам туралы, қайдан және қалай хабарласып тұрғанымды сұрай бастады.

Жағдайын айтты: „Бәрі жақсы, негізі, болады… Жоқ, аса ауырып жүргенім жоқ, қолым жансызданып жүр“. „Артсила“ деген дәрінің бір қабын жіберуімді сұрады. „Саусақтарым істемейді, қолымды көтере алмаймын. Жаза аламын, ас іше аламын. Қаламды, қасықты ұстаймын, басқа ештеңеге жарамаймын. Сендерден сұраймын, бастықтан да сұрағанмын, қолыма мүгедектік берсе деймін. Құқыққорғаушыларға хабарын берші“.

Эпидемия туралы білетінін, коронавирус туралы хат жолдаға уәде берді. Оны біреулер видеоға түсіріп алғанын айтты.»
«Коронавирус жоқ сияқты, бірақ қолы жансызданған. мүгедектікті рәсімдеуді сұрайды, босатуды талап етеді. Бүгін маған көп жыл ішінде алғаш рет әкеммен сөйлесуге рұқсат етілді! Біреу-міреу білмеген болса, бұл Арон Атабек — ақын және диссидент, ол 14 жылдан астам уақыт түрмеде отыр. Ол үшін қоңырау соғуға жазылмаған тыйым бар.

Кеше Интернетте оның ауырып қалғаны туралы ақпарат пайда болды. Мен түрмедегі барлық телефондға хабарластым, бірақ ешкім маған оның денсаулығы туралы ақпарат берген жоқ. Сол кезде мен Павлодар ҚАК департаментінің парақшасында пікір қалдыру туралы өтінішпен пост жаздым. Кешке маған сол аккаунттан „Телефон нөміріңізді жазыңыз. Сіздің әкеңіз сізге қоңырау шалады“ деген хабарлама келді. Өз көзіме өзім сенбедім! Бей-жай қалмаған және менімен бірге ақпарат талап еткендердің бәріне рақмет. Нәтижесінде, бүгін оны түрме бастығына апарыпты. Ол оған тұтқасы ұстатыпты, шамасы, кіммен байланысқанын айтпаған. Әкем менің дауысымды білгенде, қатты қуанды, сұрай бастады, анам туралы, қайдан және қалай хабарласып тұрғанымды сұрай бастады.

Жағдайын айтты: „Бәрі жақсы, негізі, болады… Жоқ, аса ауырып жүргенім жоқ, қолым жансызданып жүр“. „Артсила“ деген дәрінің бір қабын жіберуімді сұрады. „Саусақтарым істемейді, қолымды көтере алмаймын. Жаза аламын, ас іше аламын. Қаламды, қасықты ұстаймын, басқа ештеңеге жарамаймын. Сендерден сұраймын, бастықтан да сұрағанмын, қолыма мүгедектік берсе деймін. Құқыққорғаушыларға хабарын берші“.

Эпидемия туралы білетінін, коронавирус туралы хат жолдаға уәде берді. Оны біреулер видеоға түсіріп алғанын айтты.»