Мұхтар Тайжан

Жалпы мәлімет

Жалпы мәлімет

Тайжан Мұхтар Болатханұлы 1973 жылдың 10 қыркүйегінде туған.

Әкесі — Болатхан Тайжан (1941−2007). Қазақ КСР СІМ бас хатшысы, Қазақстанның сыртқы экономикалық байланыстар министрінің бірінші орынбасары, ҚР-ның бірқатар араб елі мен Малайзиядағы елшісі, «Ислам Конференциясы» халықаралық ұйымындағы Қазақстанның өкілі. Өмірінің соңғы жылдарында «Отан» партиясында ірі лауазымдарды атқарды, «Ұлт тағдыры — Ел тағдыры» ұлттық-патриоттық қозғалысын басқарды.

Әпкесі — Шаяхметова Үміт Болатханқызы, «Қазақстан Халық банкі» АҚ басқарма төрайымы.

1991−1997 жылдары Варшава университетінің Халықаралық экономикалық және саяси қатынастар институтында оқыды (Польша). Халықаралық экономикалық қатынастар бойынша магистр дәрежесін алды. 2007 жылы экономика ғылымдарының кандидаты дәрежесін алды.
Нұрсұлтан Назарбаев, ​Мұхтар Тайжан
Нұрсұлтан Назарбаев, Мұхтар Тайжан
Еңбек жолы:
• 1997−2001 — ҚР Стратегиялық жоспарлау агенттігінің және Президент Әкімшілігінің қызметкері.
• 2001−2002 — «Қазақстан Темір Жолы» РМК қызметкері.
• 2002−2003 — «Ордабасы корпорациясы» АҚ қызметкері.
• 2003−2004 — Алматыда құрылыс дүкенінің иесі.
• 2004−2005 — көбік блоктарын өндіру бойынша бизнес иесі.
• 2006−2008 — Алматыда қойма иесі.
• 2009 жылдан — Болатхан Тайжан қорының президенті.

2016 жылдан — Жер реформасы жөніндегі комиссияның мүшесі.

Үкіметпен әмпей-жәмпей

Үкіметпен әмпей-жәмпей

Қазақстанның ақпарат айдынына шығуы туралы Мұхтар Тайжан 2010 жылы сұхбаттарының бірінде егжей-тегжейлі баяндаған. Кәсіпкер ретіндегі барлық жетістігі туралы айта келе (жетістік деудің өзі артық), ол белсенді Тайжанның пайда болуына себеп болған оқиғаны айтқан.
«Былтырғы күзде Жәнібек пен Керей хандардың ескерткіштеріне қатысты сұмдық жағдай болды. Екі апта бойы ешкім үндемеді, мен Айдос Сарымовқа хабарласып, біз сөз сөйледік. Сосын Доктрина, сосын Қытайға жерді жалға беру мәселесі, сосын Кеден одағы, міне, алдарыңыздамын», — деп әңгімеледі Тайжан.
«Былтырғы күзде Жәнібек пен Керей хандардың ескерткіштеріне қатысты сұмдық жағдай болды. Екі апта бойы ешкім үндемеді, мен Айдос Сарымовқа хабарласып, біз сөз сөйледік. Сосын Доктрина, сосын Қытайға жерді жалға беру мәселесі, сосын Кеден одағы, міне, алдарыңыздамын», — деп әңгімеледі Тайжан.
Жаңадан пайда болған жария ұлтшылдың қуаты алысқа жете қойған жоқ. 2014 жылы Тайжан «саясаттан кеткенін» салтанатты түрде жария етті.
«Үнсіз қалып, кете қалуды дұрыс деп есептемеймін. Кетуіме бірнеше себеп әсер етті. Бірінші кезекте жасым 40-та, отбасым бар. Саяси қызметке бес жылға жуық уақыт өтті, осы уақытта қоғамға бірде-бір өтірік айтпадым.

Меніңше, менің үлесім мен жұмысым нәтиже берді. Осы салада жұмыс істеп көргеніме бақыттымын. Кетуіммен ұлттық-патриоттық қозғалыста ештеңе өзгере қоймас. Бірақ бұл біздің идеямыздың жеңлісі болмаса керек. Қазақтар бұрын да, болашақта да бұл идеяға қызмет қылған және қызмет ете бермек. Халық алдында арым таза», — деп мәлімдеді Тайжан журналистерге.
«Үнсіз қалып, кете қалуды дұрыс деп есептемеймін. Кетуіме бірнеше себеп әсер етті. Бірінші кезекте жасым 40-та, отбасым бар. Саяси қызметке бес жылға жуық уақыт өтті, осы уақытта қоғамға бірде-бір өтірік айтпадым.

Меніңше, менің үлесім мен жұмысым нәтиже берді. Осы салада жұмыс істеп көргеніме бақыттымын. Кетуіммен ұлттық-патриоттық қозғалыста ештеңе өзгере қоймас. Бірақ бұл біздің идеямыздың жеңлісі болмаса керек. Қазақтар бұрын да, болашақта да бұл идеяға қызмет қылған және қызмет ете бермек. Халық алдында арым таза», — деп мәлімдеді Тайжан журналистерге.
Ұлтшыл-патриот кетуінің бір себебі деп бизнесіне қысым түсуін атады.
«Қазір менің кәсіпорныма және маған қысым түсіп жатыр. Талдықорған сотына ертең барғалы жатырмын. Өзім несиеге алған өз ақшама салған теміржол тұйығының 5 жылдық эксплуатацияға беруді заңсыз деп танығысы келіп жатыр. Оның үстіне маған әрдайым барынша көп мерзім мен айыппұл тағайындап датыр, бірақ кейбіреу сияқты бұзақылықпен айналыспаймын, тек ойға қонатын нәрселерді айттым. Енді мен өз бизнесіммен айналысқым келеді», — деді ол.
«Қазір менің кәсіпорныма және маған қысым түсіп жатыр. Талдықорған сотына ертең барғалы жатырмын. Өзім несиеге алған өз ақшама салған теміржол тұйығының 5 жылдық эксплуатацияға беруді заңсыз деп танығысы келіп жатыр. Оның үстіне маған әрдайым барынша көп мерзім мен айыппұл тағайындап датыр, бірақ кейбіреу сияқты бұзақылықпен айналыспаймын, тек ойға қонатын нәрселерді айттым. Енді мен өз бизнесіммен айналысқым келеді», — деді ол.
Тайжан бизнеспен тура екі жыл айналысты, 2016 жылдың көктемінде саяси белсенділігі пайда болды, ол «Алаш жолы» қозғалысына қосылды, бұл қозғалыс Жер кодексіне өзгерістер (ауыл шаруашылығы жерлерін жекеменшікке беру мен шетелдіктерге жалға беру) енгізуге қарсы наразылық митингілерін өткізуге бастама көтерген.

Сосын ол журналист Гүлжан Ерғалиеваның тобына қосылды. Ал «Алаш жолы» қозғалысының лидерлері Мұхтар Тайжанды «белгілі бір тапсырыс орындап жүрген сусылдақ адам» деп атады. Бір жағынан бұл сөздің шындығы да бар еді: біршама уақыттан кейін Мұхтар Тайжан Елбасының тапсырысымен құрылған жер реформасы жөніндегі комиссия құрамына кірді.

Жер реформасының комиссиясы құрамына наразы болып, комиссияның құзырет мәртебесіне келіспеген «Алаш жолы» қозғалысының Мақсат Нұрынбаев, Макс Боқаев сияқты белсенділері ұйымнан шығып қалғанда Мұхтар Тайжан комиссия құрудың ерекше маңызы барын түсінетінін және оның құрамында жұмыс істей беруге дайын екенін мәлімдеді. Ол тіпті енді наразылық митингілерін өткізудің мәні жоғын мойындап, жер реформасы жөніндегі комиссияны «ашық есікпен» салыстырды.

Кейінірек Гүлнар Бажкеноваға берген сұхбатында ол жер комиссиясының құрамында Үкіметпен шарт бойынша жұмыс істегенін, оған Алматыдан Астанаға көшу ақысын төленгенін айтты. Жер мәселесіне қатысты жиналыстарда Мұхтар Тайжан «Қытай қатерінен» қорықпауға шақырған:
«Мен Қытайды агрессив ел деп санамаймын. Мен қытайлықтарды алыс жоспарлары бар агрессив адамдар деп санамаймын. Менің ойымша, Қытай әлемдік аренада өзін саудагер сияқты ұстайды. Яғни, егер ол бізге бірдеңе ұсына алса, ол „сатып алу-сату“ қағидаты бойынша ұсынады. Қытай күшпен әрекет етпейді, жерді тартып алмайды».
«Мен Қытайды агрессив ел деп санамаймын. Мен қытайлықтарды алыс жоспарлары бар агрессив адамдар деп санамаймын. Менің ойымша, Қытай әлемдік аренада өзін саудагер сияқты ұстайды. Яғни, егер ол бізге бірдеңе ұсына алса, ол „сатып алу-сату“ қағидаты бойынша ұсынады. Қытай күшпен әрекет етпейді, жерді тартып алмайды».
Сонымен қатар, Тайжан жекеменшік ауыл шаруашылығының дамуына жағымды әсер етеді деген пікір білдірді.

Кейін белсендінің риторикасы өзгерді: ол «Алаш жолы» қозғалысының бастапқы ұстанымына оралды — «жерді сатуға және шетелдіктерге жалға беруге болмайды».

Өзі өтірік ұлтшыл!

Өзі өтірік ұлтшыл!

Содан кейін саясаттанушылар Тайжанның саяси ұстанымының өзгергіштігін түсінуге тырысып, Тайжанды Жер реформасы жөніндегі комиссия құрамындағы белсенді қызметі үшін «радикал патриоттар» қатты сынға алды деген қорытындыға келді. Оған ұлттық мүдделерге опасыздық жасады және Қытай мүдделерін қолдады деген айыптар айтылды.

Алайда Тайжан «патриоттыққа» келгенде ғана «күнә жасаған жоқ». Белсенді Ұлттық патриоттар арасында «өзінің» имиджін мұқият қалпына келтіріп жатқанда, оның бизнес жүргізу тәсіліне байланысты жанжал туындады.

Сөйтсек, Тайжан Шеңгелді ауылының шаруаларынан 500 тоннаға жуық пиязды сақтауға және сатуға алғаны белгілі болды. Олар оған қолхатсыз егін берді, өйткені 2016 жылы Тайжан халықтың шексіз сеніміне ие болды. Алайда, кәсіпкер саясаткер бағасы төмендеген пиязды сата алмады. Пияз тіпті оның қоймаларында шіри бастағаны хабарланды. 2016 жылдың мамыр айында бірнеше саудагер Тайжаннан пиязын сатуды ұсынды.
«Біз өзіміз қоймалардың бірінен 60 тонна пияз алып, бұзылмаған пиязды алып кетеміз деп келістік. Екі апта бойы сұрыптадық, ол 34 тонна болды. Бірақ экспортқа келгенде, Тайжан ақшаны алдын ала талап етті, бірақ олар сату фактісі бойынша есеп айырысуға келісті.

Осы уақытта Тайжанға пияз берген шаруалар алаяқтық фактісі бойынша полицияға арыз берді. Содан бері Тайжан шаруалардан пияз бергенін дәлелдеуді талап етіп келеді. Бірақ қолхат жоқ, демек дәлел де жоқ», — деп жазды БАҚ.
«Біз өзіміз қоймалардың бірінен 60 тонна пияз алып, бұзылмаған пиязды алып кетеміз деп келістік. Екі апта бойы сұрыптадық, ол 34 тонна болды. Бірақ экспортқа келгенде, Тайжан ақшаны алдын ала талап етті, бірақ олар сату фактісі бойынша есеп айырысуға келісті.

Осы уақытта Тайжанға пияз берген шаруалар алаяқтық фактісі бойынша полицияға арыз берді. Содан бері Тайжан шаруалардан пияз бергенін дәлелдеуді талап етіп келеді. Бірақ қолхат жоқ, демек дәлел де жоқ», — деп жазды БАҚ.
Журналист Айгүл Қоқай 2012 жылы Алматы облысы Тұздыбастау ауылының тұрғыны ұлының өлімінен кейін қолдау көрсеткені үшін Ұлттық патриоттарға жылқы сыйлаған кездегі басқа оқиғаны еске алды. Алайда ұлтшылдар қайғы-қасіреттен аман қалған отбасынан сыйлық ала алмайтынын айтып, құрбандықтан бас тартыпты. Біраз уақыттан кейін Мұхтар Тайжан осы ауылға барып, етті адамдар арасында тең бөлетінін айтып, жылқы сойған. Содан кейін ол сойындыны қалаға алып кетіп, ақыры адамдар ешқандай ет көрмей кеткен.

Дәл осы 2016 жылы Тайжанның көп қатесін бетіне басқан жыл болды. Серікжан Мәмбеталин Тайжанның бетінен «ұлтшыл маскасын» шешуге ниеттенді. Сосын Тайжан ұлтшылдық идеяларын өз ұстанымымен емес, қаламақы үшін айтып жүр деген қауесет шықты.

Мәмбеталин мен Тайжанның қарым-қатынасы туралы бөлек айтқанымыз орынды болар. Олардың арасындағы түсінбеушілік тарихты әрқалай түсіндіруден басталды. Мәмбеталин 19 ғасырда өмір сүрген Жәңгір хан анасы жағынан жақын туысы болып келетінін мақтанышпен айтатын. Тайжан болса Жәңгір хан Ресей империясына, қазақтардың мүддесіне қарсы қызмет еткен адам деп есептейді. Қос саясаткер осыған бола жанжалдасқан.

Дауға тағы бір себеп Тайжанның әкесі болды, оны ұлы ұлтының нағыз патриоты, халықтың жағдайын жасап, қарапайым қазақтардың мүддесін қорғады деп атады. Мәмбеталин болса Мұхтарға Болатхан Тайжан жылдар бойы билікте болып, «Нұр Отан» партиясы лидерінің кеңесшісі болып қызмет еткенін айтып тиісті.

Соттасайық!

Соттасайық!

2019 жылғы 12 маусымда президент Қасым-Жомарт Тоқаев ҚР Президенті жанындағы Ұлттық қоғамдық сенім кеңесін (ҰҚСК) құру туралы Жарлыққа қол қойды. Кеңес құрамына кіргендер арасында белгілі қоғам қайраткерлері, саясаттанушылар, заңгерлер, бизнесмендер, медиасфера өкілдері: Айдос Сарым, Михаил Дорофеев, Ораз Жандосов, Марат Шибутов, Айман Омарова, Мұхтар Тайжан, Расул Жұмалы, Жеміс Тұрмағамбетова, Ермек Тұрсынов, Андрей Чеботарев, Арман Шораев, Бекболат Тілеухан, Саясат Нұрбек, Рахым Ошақбаев, Арманжан Байтасов, Қанат Нұров және басқалар болды.

Тайжан бір жыл бойы ҰҚСК-да белсенді қызмет етіп жүргенін көрсетіп, аса табысты қызметінің нәтижелері туралы талай сұхбат берген. Ал 2020 жылдың тамызында Ұлттық кеңестен Бағдан Мусин, Данияр Әшімбаев, Мұхтар Тайжан, Сейдахмет Құттықадам және Жәнібек Қожық шығарылған. Бұл «ротация аясында» жасалды делінді. Алайда ұлттық сенім өкілі Тайжан «ротацияға» жарты жыл қалғанда тағы бір даудың ортасында қалды — бұл «пияз ісіне» қарағанда күрделірек жағдай еді.
2020 жылдың сәуірінде Марғұлан Сейсембай елдің басты ұлттық патриотын билікпен байланысы бар және тапсырысты орындады деп айыптады, сондай-ақ бірнеше жыл бойы оны отбасымен бірге асырағанын, бұған $ 332 мың астам қаражат жұмсағанын айтты.

Сейсембай Мұхтар Тайжан түрлі материалдарды таратып, мемлекеттік қаражатты ұрлаушы деп айыптай отырып, оған қарсы тұтас ақпараттық науқан бастағанын мәлімдеді. Шын мәнінде қылмыстық іс қозғалған кәсіпкер осы сәтте ұлттық патриотты жандандыруа қалуы кездейсоқ емес, оны сот процестеріне тартуға бағытталған деп санайды.
«Биліктегі біреу-міреу сені арнайы қолданып, жала жапты деп менің үстімнен әдейі сотқа беруің үшін жүргеніңді түсінбейді деп ойлайсың ба? Қателесе отырып, маған қарсы бірбеткей тиісуіңе кім дем беріп отыр? Менде екеуара скриншоттар, сен жіберген аудиолар, саған және әйеліңе ақша жеткізген адамдар ғана бар.

Ал біздің кереметтей сотымыз оларды дәлел деп таппауы да мүмкін. Сенен бәрін күтуге болады, бір кездері өзіңнің туған анаңды, туған әпкеңде соттатқансың, пияз еккен байғұс шаруаларды да қан қақсатқансың», — деп мәлімдеді Марғұлан Сейсембай.
«Биліктегі біреу-міреу сені арнайы қолданып, жала жапты деп менің үстімнен әдейі сотқа беруің үшін жүргеніңді түсінбейді деп ойлайсың ба? Қателесе отырып, маған қарсы бірбеткей тиісуіңе кім дем беріп отыр? Менде екеуара скриншоттар, сен жіберген аудиолар, саған және әйеліңе ақша жеткізген адамдар ғана бар.

Ал біздің кереметтей сотымыз оларды дәлел деп таппауы да мүмкін. Сенен бәрін күтуге болады, бір кездері өзіңнің туған анаңды, туған әпкеңде соттатқансың, пияз еккен байғұс шаруаларды да қан қақсатқансың», — деп мәлімдеді Марғұлан Сейсембай.
Мұхтар Тайжан кәсіпкерден екі жыл ішінде 332 мың доллар көлемінде қаржы алу фактісін мойындады, бірақ оны бизнесте және саяси қызметте көрсетілген қызметтері үшін, оның ішінде жер комиссиясының құрамына қатысқаны үшін сыйақы деп атады. Сондағысы 2016 жылы Тайжанның хейтерлері қателеспеген болып шығып отыр.

2020 жылдың қарашасында Алматының Бостандық аудандық соты Марғұлан Сейсембайды саясаткер Мұхтар Тайжанға қарсы сот процесіне жеке келуге міндеттеді.
«18 қараша күні сағат 14.30-да Марғұлан Сейсембаймен кезекті сот отырысы өтеді. Өткен аптада ол сотқа келмеді, дегенмен судья өкіл арқылы қатысуға өтініш берді. Сейсембаевтың неге болмағаны туралы сұраққа оның өте ақылды өкілі Қанат Асылов ол „бос емес“ деп жауап берді! „Ауру“ емес, „ұшақ кешікті“ емес, „бос емес“.

Сонда қалғандары — адвокаттар, судьялар, бос жүр екен де, дәл осы Марғұланның қолы бос емес екен (кезекті бір ютуб-сұхбаты үшін шығар). Алматының Бостандық аудандық судьясы мұндай жауапты „дұрыс емес“ деп, жауапкер Сейсембайды келесі сот отырысына қатысып, сот пен адвокаттардың сұрақтарына жауап беруге міндеттеді», — деп жазды Тайжан Facebook желісінде.
«18 қараша күні сағат 14.30-да Марғұлан Сейсембаймен кезекті сот отырысы өтеді. Өткен аптада ол сотқа келмеді, дегенмен судья өкіл арқылы қатысуға өтініш берді. Сейсембаевтың неге болмағаны туралы сұраққа оның өте ақылды өкілі Қанат Асылов ол „бос емес“ деп жауап берді! „Ауру“ емес, „ұшақ кешікті“ емес, „бос емес“.

Сонда қалғандары — адвокаттар, судьялар, бос жүр екен де, дәл осы Марғұланның қолы бос емес екен (кезекті бір ютуб-сұхбаты үшін шығар). Алматының Бостандық аудандық судьясы мұндай жауапты „дұрыс емес“ деп, жауапкер Сейсембайды келесі сот отырысына қатысып, сот пен адвокаттардың сұрақтарына жауап беруге міндеттеді», — деп жазды Тайжан Facebook желісінде.
Тайжан ар-намысын, қадір-қасиетін және іскерлік беделін қорғау туралы талап-арызында Сейсембайдан айтқан сөздерін жоққа шығаруды талап етті.

2021 жылдың қаңтарында Алматы соты бизнесмен Марғұлан Сейсембай әлеуметтік желілерде жариялаған мәліметтер саясаткер Мұхтар Тайжанның абыройына нұқсан келеді деп шешіп, 5 млн теңге өтеп беруге міндеттеді. Сотта Тайжан бұл шешімге ішінара ғана қанағаттанғаны айтылды.
«Сот тараптарды татуластыру бойынша бірнеше рет шара қабылдады, бейтарап тарапта кездесулер, келіссөздер өткізу мүмкіндігі берілді. Медиациямен татуласу мүмкіндігі бірнеше рет талқыланды», — деп түсіндірді соттың баспасөз қызметі үкімді.
«Сот тараптарды татуластыру бойынша бірнеше рет шара қабылдады, бейтарап тарапта кездесулер, келіссөздер өткізу мүмкіндігі берілді. Медиациямен татуласу мүмкіндігі бірнеше рет талқыланды», — деп түсіндірді соттың баспасөз қызметі үкімді.
Сот дауында жеңімпаз болып шығып, саясатта ұмытылғысы келмеген Мұхтар Тайжан өзінің сүйікті кәсібіне — айғайлаған және мағынасыз мәлімдемелер жасауға кірісті. 2021 жылғы 18 наурызда ол елде Қазақстан азаматтығын алу үшін талаптарды қатаңдату керегін хабарлады.
«Қазақстан азаматтығы бойынша талаптарды күшейтуді ұсынамын. Әлемдік тәжірибеге сүйене отырып, белгілі бір елдің азаматтығын алу үшін адамдар белгілі бір уақыт — кемінде 5 жыл өмір сүруі керек, мемлекеттік тілді білу, осы елдің тарихын білу үшін емтихан тапсыруы керек», — деді Тайжан Мәжілістегі жұмыс тобында шетелдіктерге жер сатуға және жалға беруге тыйым салатын заң жобасын талқылау кезінде.
«Қазақстан азаматтығы бойынша талаптарды күшейтуді ұсынамын. Әлемдік тәжірибеге сүйене отырып, белгілі бір елдің азаматтығын алу үшін адамдар белгілі бір уақыт — кемінде 5 жыл өмір сүруі керек, мемлекеттік тілді білу, осы елдің тарихын білу үшін емтихан тапсыруы керек», — деді Тайжан Мәжілістегі жұмыс тобында шетелдіктерге жер сатуға және жалға беруге тыйым салатын заң жобасын талқылау кезінде.
Сонымен қатар, ол Қазақстанда болған уақытта бұл адамдарда заңды бұзбауы керек деп санайды. Осылайша олар осы елге адалдығын көрсетіп, дәлелдеуі керек. Бұл мәселе жер комиссиясының отырысында қаралуы мүмкін.

Ультраоңшылдардың заманы емес

Ультраоңшылдардың заманы емес

2021 жылдың 27 наурызынан бастап Марғұлан Боранбайдың адал серігі Ильмар Хусаинов белгілі саяси қайраткерлерге, қоғам қайраткерлеріне және блогерлерге тергеу изоляторындағы ұлтшылды қолдауға шақырған екі хабарлама (1 және 2) жариялады. Өз жарияланымдарында ол бұрынғы медиа-менеджер Арман Шораевты, пияз өсіруші Мұхтар Тайжанды, блогерлер Ғалым Байтұқ, Шолпан Әли мен Жанна Ильичеваны, халықаралық құқық бойынша заңгер Руслан Түсіпбековті, нұротандық Айдос Сарымды, саясаттанушылар Расул Жұмалы мен Дос Көшімді, жылқы өсіруші Қанат Тісібековті, депутат Ерлан Саиров пен Қазыбек Исаны, бұрынғы шенеунік Мұрат Әбенов, ұлтшыл Қуат Ахметов, адвокат Бауыржан Азанов, «Ақ жол» көшбасшысы Азат Перуашев және басқалар.

Алдымен Мұхтар Тайжан оңшыл көсем Боранбайға адалдығын дәлелдеуге тырысты, бірақ кейіннен оның атынан белгіні алып тастады. Бұл дұрыс: Жер комиссиясының жаңа мүшесі үшін мұндай қолдау көрсететін уақыт емес.

Арман Шораев та белгіні үнсіз алып тастады, тіпті оның не болып жатқанына қатысы жоқ адамдай кейіп танытты.

Ғалым Байтұқ алдымен көптеп пікір жазып жүрген, ал кейін өзінің досы Марғұланға қалай адал екенін растап, бірнеше жарияланым жасады. Алайда, бұл тек достық туралы ғана емес, сонымен бірге қаржылық қатынастар туралы әңгіме еді. «Интернационал Казахстана» нигімен қолданушы өз пікірінде Боранбайдың Байтұқ арқылы ҚР Қоғамдық даму министрлігінен жалпы сомасы 300 млн теңгеге жуық ақша алғанын атап өтті.

Идея бойынша, бұл ақша тарихтағы маңызды тарихи кезеңді зерттеуге жұмсалуы керек еді: өткен ғасырдың отызыншы жылдардағы аштық. Алайда, «Интернационал Казахстананың» нұсқасы бойынша, Байтұқ пен Боранбайдың қалтасына қосылмаған соманың көп бөлігі боттар фермасын құруға жұмсалған, оның көмегімен Қазақстанның ұлтшылы ұлтшыл және ресейшіл фейктерді құрды, олар әлеуметтік желілерде ұлттық негізде бөлшектеуді ұйымдастырды. Осылайша, әлеуметтік шиеленіс жасанды түрде жасалды және жанжалға тірі қолданушылар тартылды.

Азанов, Тісібеков, Түсіпбеков Боранбайға қолдау білдірді. Ильичева, Әбенов, Перуашев және басқалары бұл жазбаларды елемеді.

Олигархатқа қалтқысыз қызмет

Олигархатқа қалтқысыз қызмет

2022 жылдың қаңтар айының басы Қазақстанда тәртіпсіздіктер мен бүліктерге ұласқан жаппай митингілермен ерекшеленді. Қанды акцияның басталуы әрдайым Жаңаөзенде болды — онда мыңдаған адам газ бағасының көтерілуіне наразылық акцияларына шықты.

Бұл кезде Тайжан әлеуметтік желілерде жаңаөзендіктер жай себептермен ешқашан шықпайды деп философия жазған. Митингілер елдің көптеген қаласына тараған кезде, Тайжан қолын ысқылай бастады: міне — шыдамды халықтың ашуы, үкімет отставкаға кетсін!

Осы уақытта Алматыда 5 қаңтарда наразылық білдірушілер тобы бүлікшілер ордасына айналды. Осының бәріне қарамастан, қауіпсіздік күштері әлі де атыс қаруын қолданбады, олар түтін бомбалары мен жалаң қолдарымен тәртіпсіздік жасағандарды тоқтатуға тырысты. Полицейлер мен әскери қызметшілерді ұрып-соғып, өлтірді, ал Тайжан сол кездегі тып-тыныш Киевте отырып, сол кездегі Алматы әкімі Бақытжан Сағынтаевты халықпен соғысты тоқтатуға шақырды.

Тайжан Қазақстанда ҰҚШҰ бітімгершілік күштерінің пайда болғанына да қуанбады, біз тонаушылар мен басқа да қылмыскерлермен өзіміз күресуіміз керек деп мәлімдеді. Бірақ сол кезде де мына нәрсе түсінікті болды: "ашуланған халықтың" артында ашуланшақтық пен наразылық емес, белгілі бір күштер бар еді. Бірақ Киевте жатқан пияз патшасына мұны аңғармаған сияқты.

Тайжан олигархатқа қарсы қарсы шығып, елге экспортталған капиталды қайтаруға шақырды:
«Қазақстаннан шұғыл кеткен 26 ұшақтың иелері осы жылдар ішінде шетелге әкетілген барлық капитал мен жылжымайтын мүлікті елге қайтаруға тиіс. Бұл ондаған миллиард доллар. Бұл капитал қазір елге сыртқы қарызды қалпына келтіру және өтеу үшін өте пайдалы».
«Қазақстаннан шұғыл кеткен 26 ұшақтың иелері осы жылдар ішінде шетелге әкетілген барлық капитал мен жылжымайтын мүлікті елге қайтаруға тиіс. Бұл ондаған миллиард доллар. Бұл капитал қазір елге сыртқы қарызды қалпына келтіру және өтеу үшін өте пайдалы».
Содан кейін кенеттен Мұхтар Тайжан іс жүзінде инкогнито болып шығып, өзі БАӘ-де жасырынған олигархатқа қонаққа барды.
«Бүгін бір қызық нәрсені оқыдым. Тайжанның Abai. kz басылымына берген сұхбаты. Отанға деген сүйіспеншілік пен патриотизм туралы кезекші сөздерден басқа, бір назар аударарлық жайт бар.

Сөйтсек, Тайжан Дубайға барыпты. Журналист оның Назарбаевтардың адамдарымен кездесу үшін ұшып барғаны туралы қауесеттер рас-өтірігін сұраған. Мұхтар бұл „отбасылық демалыс“ екенін және отбасының ешқандай да өкілімен кездеспегенін айтып жауап берген. Алайда қазір ешкім де қазір Дубайға қажеттілік болмаса, бармайды, қазір маусым емес», — деп жазды Фейсбукте блогер Ілияс Мыңжасаров.
«Бүгін бір қызық нәрсені оқыдым. Тайжанның Abai. kz басылымына берген сұхбаты. Отанға деген сүйіспеншілік пен патриотизм туралы кезекші сөздерден басқа, бір назар аударарлық жайт бар.

Сөйтсек, Тайжан Дубайға барыпты. Журналист оның Назарбаевтардың адамдарымен кездесу үшін ұшып барғаны туралы қауесеттер рас-өтірігін сұраған. Мұхтар бұл „отбасылық демалыс" екенін және отбасының ешқандай да өкілімен кездеспегенін айтып жауап берген. Алайда қазір ешкім де қазір Дубайға қажеттілік болмаса, бармайды, қазір маусым емес», — деп жазды Фейсбукте блогер Ілияс Мыңжасаров.
Мыңжасаров Тайжан ел ішінде саяхаттау кезінде де көптеген селфи мен фотоларды жариялау мүмкіндігін өткізіп алмайтынын, бірақ Дубай сияқты қала назардан тыс қалғанын атап өтті.

Жақсысы — ескі дос

Жақсысы — ескі дос

Тайжанның ақшақұмарлығы мен атаққұмарлығы туралы әңгіме еткенде жер митингілеріне қатысты оқиғаны аттап өтуге болмас. Мұны сол блогер Ілияс Мыңжасаров жасады.

2018 жылдың шілдесінде ол әлжелілерде Мұхтар Тайжан мен Бекболат Тілеуханның суретін жариялады.
«Бұл сурет Мұхтар мырзаның парақшасындағы 2016 жылғы сурет. Сол уақытта жер мәселесі қызып тұрған. Елде митингілер мен қамау жағдайлары болып жатқан… Сол оқиғаларды бес саусағымдай білемін. Тайжан мырза митингіге үндеген суретін жіберген, сосын үйіне келген менттермен селфиін жариялады. ал митинг өтетін уақытқа дейін оны кенеттен Жер комиссиясына шақырды.

Осыдан кейін ол халықты митингіге шықпауға үндедіү Билік халыққа құлақ асып, бәрі дұрысталды десті. Ал кейін ол митинг туралы мәлімдемелерін барлық сұхбатында айтып отырады», — деп еске алады Мыңжасаров.
«Бұл сурет Мұхтар мырзаның парақшасындағы 2016 жылғы сурет. Сол уақытта жер мәселесі қызып тұрған. Елде митингілер мен қамау жағдайлары болып жатқан… Сол оқиғаларды бес саусағымдай білемін. Тайжан мырза митингіге үндеген суретін жіберген, сосын үйіне келген менттермен селфиін жариялады. ал митинг өтетін уақытқа дейін оны кенеттен Жер комиссиясына шақырды.

Осыдан кейін ол халықты митингіге шықпауға үндедіү Билік халыққа құлақ асып, бәрі дұрысталды десті. Ал кейін ол митинг туралы мәлімдемелерін барлық сұхбатында айтып отырады», — деп еске алады Мыңжасаров.
Мұхтар Тайжан мен Бекболат Тілеуханның
Мұхтар Тайжан мен Бекболат Тілеуханның
Ол Тайжан Айдос Сарыммен және Мұхтар Шахановпен бірге Халық майданының атынан шыққанын нақтылады. Бекболат Тілеухан ресми түрде жерді жалға алу және сатуға жақ болды.
«Мұнда Бекболат ағаның үйінде қонақта қалай дәмді ас ішкені туралы осы жарияланым шығады. Ол өте жақсы болып шығады. Осы уақытта Макс Бокаев түрмеде отыр. Қазір де. Содан кейін бүкіл елде қамау оқиғалары болып жатады, ал олар дәмді тамақтанады. Соған қарамастан, ол да оппозиция. Айтпақшы, жер сатылып келді де, сатылады да, латифундистер жайланып алған. Бұл комиссия жұмысының қорытындысы туралы қысқа әңгіме. Олар қандай да бір заңдарды қабылдадық дейді.

Қысқасы, егер Тайжан мырза кеңеске немесе комиссияға кірсе, онда тыныш ұйықтаңыз. Сіз оның өте құрметті адамдармен селфиін көресіз. Біз олармен ынтымақтасуымыз керек, олар жақсы көмекші екен деген әңгімесі айтылады», — деп қорытындылады Мыңжасаров.
«Мұнда Бекболат ағаның үйінде қонақта қалай дәмді ас ішкені туралы осы жарияланым шығады. Ол өте жақсы болып шығады. Осы уақытта Макс Бокаев түрмеде отыр. Қазір де. Содан кейін бүкіл елде қамау оқиғалары болып жатады, ал олар дәмді тамақтанады. Соған қарамастан, ол да оппозиция. Айтпақшы, жер сатылып келді де, сатылады да, латифундистер жайланып алған. Бұл комиссия жұмысының қорытындысы туралы қысқа әңгіме. Олар қандай да бір заңдарды қабылдадық дейді.

Қысқасы, егер Тайжан мырза кеңеске немесе комиссияға кірсе, онда тыныш ұйықтаңыз. Сіз оның өте құрметті адамдармен селфиін көресіз. Біз олармен ынтымақтасуымыз керек, олар жақсы көмекші екен деген әңгімесі айтылады», — деп қорытындылады Мыңжасаров.

Тағы да сол жер

Тағы да сол жер

Мұхтар Тайжан қазір жер мәселесін пайдаланып, жағдайды әлсін болса да, ушықтырып жатыр. Ол мұны техникалық түрде жасайды. Ешкімге білдірместен жасайды. Бірақ манипуляция өте оңай әшкере болады.

2022 жылдың 23 мамырында Тайжан Ақордадан алған барлық марапатын қайтаратынын мәлімдеді. Басынан бастады:
«ЖЕР МӘСЕЛЕСІ ШЕШІЛМЕГЕНДІКТЕН, МЕН МЕМЛЕКЕТТІК НАГРАДАЛАРДЫ ҚАЙТАРУЫМ КЕРЕК

Бүгін мен жаңалық оқыдым, Алматы облысының Қызылағаш ауылында кісі өлтіру оқиғасы болыпты. Ауыл тұрғыны әділетсіз, оның пікірінше, жерді бөлу конкурсы үшін екіншісін өлтірді. Мен сол ауылды білемін, бірнеше рет бардым, адамдарды, олардың жер мәселелерін білемін.

Біздің халқымыз үшін жер мәселесі өте өткір мәселе. Билік оны шешпейді, барлық деңгейде бір әңгіме айтылады. Халық биліктің барлық өкіліне жүгінеді, хаттар жазады, жиналыстар өткізеді, бірақ президент Тоқаев, оның ішінде мемлекеттік хатшы Карин, мәжіліс спикері Қошанов, премьер Смайылов — барлығы бірге жер мәселесін елемейді. Енді адамдар бір-біріне оқ жаудыра бастады. Негізінде, бұл өлім осы саңырау биліктің кінәсінен. Онда өлтірілген адамның 4 баласы қалды, өлтірген адамның да 4 баласы бар. Ауылда жер — өзін және отбасын асыраудың жалғыз жолы», — деп жазды Тайжан.
«ЖЕР МӘСЕЛЕСІ ШЕШІЛМЕГЕНДІКТЕН, МЕН МЕМЛЕКЕТТІК НАГРАДАЛАРДЫ ҚАЙТАРУЫМ КЕРЕК

Бүгін мен жаңалық оқыдым, Алматы облысының Қызылағаш ауылында кісі өлтіру оқиғасы болыпты. Ауыл тұрғыны әділетсіз, оның пікірінше, жерді бөлу конкурсы үшін екіншісін өлтірді. Мен сол ауылды білемін, бірнеше рет бардым, адамдарды, олардың жер мәселелерін білемін.

Біздің халқымыз үшін жер мәселесі өте өткір мәселе. Билік оны шешпейді, барлық деңгейде бір әңгіме айтылады. Халық биліктің барлық өкіліне жүгінеді, хаттар жазады, жиналыстар өткізеді, бірақ президент Тоқаев, оның ішінде мемлекеттік хатшы Карин, мәжіліс спикері Қошанов, премьер Смайылов — барлығы бірге жер мәселесін елемейді. Енді адамдар бір-біріне оқ жаудыра бастады. Негізінде, бұл өлім осы саңырау биліктің кінәсінен. Онда өлтірілген адамның 4 баласы қалды, өлтірген адамның да 4 баласы бар. Ауылда жер — өзін және отбасын асыраудың жалғыз жолы», — деп жазды Тайжан.
Содан кейін ол 2019 жылы ұлттық қоғамдық сенім кеңесінің мүшелігін пайдаланып, президентті осы уақытқа дейін 1,5 жыл бойы жүзеге асыра алмайтын ғарыштық және цифрлық мониторингті енгізуге қалай сендіргенін есіне алды.
«Бұл жұмыс үшін (менің ойымша) мен бірінші мемлекеттік марапатқа ие болдым. Мен оны сол кезде, менің жұмысым халық үшін бекер емес екеніне келісіп қабылдадым».
«Бұл жұмыс үшін (менің ойымша) мен бірінші мемлекеттік марапатқа ие болдым. Мен оны сол кезде, менің жұмысым халық үшін бекер емес екеніне келісіп қабылдадым».
Медаль «Халық алғысы» и знак «Алтын барыс»
Тайжанның айтуынша, 2020 жылы осы заманауи бақылау әдістері 4 пилоттық облыста 8 млн гектарды анықтап, 4 млн гектарды босатқан.
«Мен келесі мемлекеттік сыйлықты 2020 жылдың соңында алдым. Мен тағы да өзімді лайық деп санадым, нәтижесі айқын, өлшеуге болатындай».
«Мен келесі мемлекеттік сыйлықты 2020 жылдың соңында алдым. Мен тағы да өзімді лайық деп санадым, нәтижесі айқын, өлшеуге болатындай».
Тайжан содан бері ғарыштық және цифрлық мониторинг 1,5 жылдан бері жұмыс істемейтінін мәлімдеді. «Олар бұл мен үшін бизнес деген ертегіні ойлап тапты», — деп ренжіді Тайжан.
«Мен бұл марапаттарды нақты, халыққа пайдалы жұмыс үшін алдым деп сендім. Бірақ бұл жұмыс 1,5 жылға созылды. Нәтиже болмағандықтан, бұл марапаттар бос, лайықсыз дегенді білдіреді. Мен бос нәрселерді, сондай-ақ бос сөзді ұнатпаймын.

Сондықтан мен бұл марапаттарды Ақордаға қайтаруды ұйғардым. Мен оларды келесі күні пошта арқылы жіберемін, түбіртекті осында жариялаймын. Егер Мен өз жұмысымның халыққа пайдалы нәтижесін көрмесем, маған бұл мемлекеттік сыйлықтар қажет емес. Егер нәтиже болса, халықтың өзі бәрімізге баға береді. Бұл маған жеткілікті болады», — деді пияз патшасы.
«Мен бұл марапаттарды нақты, халыққа пайдалы жұмыс үшін алдым деп сендім. Бірақ бұл жұмыс 1,5 жылға созылды. Нәтиже болмағандықтан, бұл марапаттар бос, лайықсыз дегенді білдіреді. Мен бос нәрселерді, сондай-ақ бос сөзді ұнатпаймын.

Сондықтан мен бұл марапаттарды Ақордаға қайтаруды ұйғардым. Мен оларды келесі күні пошта арқылы жіберемін, түбіртекті осында жариялаймын. Егер Мен өз жұмысымның халыққа пайдалы нәтижесін көрмесем, маған бұл мемлекеттік сыйлықтар қажет емес. Егер нәтиже болса, халықтың өзі бәрімізге баға береді. Бұл маған жеткілікті болады», — деді пияз патшасы.
Егер Тайжан қайтарғалы отырған «мемлекеттік наградаларға» мұқият қарасақ, олардың бірі — «Алтын барыс» төсбелгісі, екіншісі — «Халық алғысы» медалі. Соңғысы 2020 жылдың маусым айында бекітілген, ол білім беру, денсаулық сақтау, әлеуметтік қорғау салаларында жемісті жұмыс істейтін, сондай-ақ Covid-19 пандемиясымен күресте ерекше көзге түскен ҚР азаматтарын марапаттайды. Бұл тіпті де космомониторингке қатысы жоқ марапаттар…

Соған қарағанда, ренжігіш адамның түпкі мақсаты «марапаттарды қайтару» емес, басқада сияқты…

Хайп сыйлаған жер мәселесі

Хайп сыйлаған жер мәселесі

2022 жылғы 16 наурызда Мұхтар Тайжан партия құрылатынын жариялады. Ол парламент мүшелерінің 80−90% ауысуы керек деп мәлімдеді.
«Ол үшін біз, еліміздің және ұлттың патриоттары, жаңа партия құрып, НұрОтан-Аманат партиясын адал бәсекелестікте жеңіп, келесі сайлауда билікке келуіміз керек! Келесі сайлаудың қорытындысы бойынша (мүмкін биыл) біздің партия белсенділері парламентке және жаңа үкіметке кіріп, елімізге нақты, жалған емес, нақты реформалар енгізеді!», — деп жазды ол әлеуметтік желілерде.
«Ол үшін біз, еліміздің және ұлттың патриоттары, жаңа партия құрып, НұрОтан-Аманат партиясын адал бәсекелестікте жеңіп, келесі сайлауда билікке келуіміз керек! Келесі сайлаудың қорытындысы бойынша (мүмкін биыл) біздің партия белсенділері парламентке және жаңа үкіметке кіріп, елімізге нақты, жалған емес, нақты реформалар енгізеді!», — деп жазды ол әлеуметтік желілерде.
Біраз уақыт Тайжан партиясы туралы ештеңе айтылмай келді. Міне, 27 мамырда Тайжан «Жер қорғаны» — «Жерді қорғаушылар» партиясының сайтын жариялады:
«Бұрын мансап, ірі бизнес, тіпті кез келген нәрсені, әсіресе ұрлық жасау үшін Назарбаевтың кө*ін жалау керек еді немесе оның отбасына немесе оларды жалайтындардың кө*ін жалау керек еді. Бұл елде қалыптасудың міндетті шарты болды. Бүгінде, дәл сол кешегі жалағыштар билікке жиналды.

Олар бір рефлексті дамытты: олар жылы кабинеттерін, жұмсақ үнсіз көліктерін сақтау және артықшылықтарды үлестіру мүмкіндігі үшін бәрін жасауға дайын. Бұл хамелеондар. Кеше олар біреуіне ода айтты, бүгін екіншісіне ода айтты және бәрі жеке мәртебесін сақтау үшін жасап отыр.

Олар қоғамда нақты өзгеріс енгізуге мүдделі емес, онда олар мұның бәрінен айырылады. Осы жылдар ішінде әлгі қорлануы бос кетеді. Сондықтан біз оларды биліктен табиғи түрде алып тастауымыз керек — мен күткен сайлау арқылы. Сонда ғана нақты өзгерістер болуы мүмкін, сонда ғана біз әділет орната аламыз. Біздің „Жер қорғаны“ партиямыз халықтың көп жылғы тілектерін ақтай алатынына сенімдімін».
«Бұрын мансап, ірі бизнес, тіпті кез келген нәрсені, әсіресе ұрлық жасау үшін Назарбаевтың кө*ін жалау керек еді немесе оның отбасына немесе оларды жалайтындардың кө*ін жалау керек еді. Бұл елде қалыптасудың міндетті шарты болды. Бүгінде, дәл сол кешегі жалағыштар билікке жиналды.

Олар бір рефлексті дамытты: олар жылы кабинеттерін, жұмсақ үнсіз көліктерін сақтау және артықшылықтарды үлестіру мүмкіндігі үшін бәрін жасауға дайын. Бұл хамелеондар. Кеше олар біреуіне ода айтты, бүгін екіншісіне ода айтты және бәрі жеке мәртебесін сақтау үшін жасап отыр.

Олар қоғамда нақты өзгеріс енгізуге мүдделі емес, онда олар мұның бәрінен айырылады. Осы жылдар ішінде әлгі қорлануы бос кетеді. Сондықтан біз оларды биліктен табиғи түрде алып тастауымыз керек — мен күткен сайлау арқылы. Сонда ғана нақты өзгерістер болуы мүмкін, сонда ғана біз әділет орната аламыз. Біздің „Жер қорғаны" партиямыз халықтың көп жылғы тілектерін ақтай алатынына сенімдімін».

Шала-пұла жасалған сайтты қарадық. Партияның (әрине, тіркеу туралы ләм-мим делінбеген) мақсаттарын тауып алдық. Сонымен, «Жер қорғанының» мақсаттары мынадай:

  • Ауыл шаруашылығы жерлерін Қазақстан азаматтарына жеке меншікке сатуға түпкілікті тыйым салу. Шетелдіктерге жерді сатуға/жалға беруге қатаң тыйым салу.
  • Ашық жер кадастрын белгілеу — жерді пайдаланушылардың есімдері (заңды тұлғалардың атаулары) ашық болуға тиіс.
  • Ұтымсыз пайдаланылған жерлерді мемлекет меншігіне қайтару.
  • 5−20 км радиуста жерді мемлекет меншігіне (мемлекеттік жермен) қайтару және қоғамдық жайылымдарды ұйымдастыру.
  • Жер бөлу электрондық-цифрлық форматта болуға тиіс, бұл процеске әкімдер мен олардың жергілікті жер комиссиялары араласпауға тиіс.
  • Қосалқы жалға алуға тыйым салу, қосалқы жалға алушыларды жауапкершілікке тарту.
  • Банктерде кепілге қойылған жерлерді (мемлекеттік міндеттемелермен) мемлекеттік меншікке қайтару.
  • Қазақстан азаматтарының жерді пайдалану талаптарын қатаңдату, ҚР азаматтығын алуға қойылатын талаптарды қатаңдату.
  • Жерді пайдалану мерзімі аяқталғаннан кейін жалдау мерзімін ұзарту ашық конкурс арқылы өтуі, жалдау мерзімін конкурссыз ұзартуға тыйым салу керек.
  • Біздің назарымызда басқа да жер проблемалары болады: шекараларды белгілеу процесі, әскери полигондар, ормандар, көлдер мен өзендер, өндіруге арналған жерлер, 10 сотық жер проблемасы және т. б.
Ал бұл мақсаттарға «партия» мынадай тәсілдермен жетпек:
  1. Қазақстанның барлық ауылының тұрғындарын біріктіру, олардың өзара ынтымақтастығын нығайту.
  2. Осы ауылдардың белсенділерімен байланыс орнату және ортақ мақсаттарға келісілген түрде қол жеткізу.
  3. Үкімет пен жергілікті билік тарапынан заңды талаптардың орындалуына қол жеткізу.
БАӘ-ге сапар әлі де жемісті болған сияқты: пияз патшасыга Жер қозғалысына ақша ақыры берілген сыңайлы.

Отбасы шаруасы

Отбасы шаруасы

2022 жылдың мамыр айының аяғында «Шопан-ата» қазақстандық қой өсірушілер қауымдастығының төрағасы Алмасбек Садырбаев Erbolat Muhamedjan ютуб арнасының подкастында Мұхтар Тайжан туралы бірқатар атышулы мәлімдеме жасады. Садырбаев Тайжан Нұрали Әлиевтің мүддесінде жұмыс істейтінін мәлімдеді.
«Құрметті көрермен, космониторинг, субсидиялар туралы барлық әңгіме — мұның бәрі ақша мәселесі, осы тақырыптарды қозғайтын азаматтардың ақша мәселесі. Алайда, негіздерге келетін болсақ, тіпті Мұхтар ілгеріліткісі келетін Субсидии. кз туралы сөз болғанда да, біз тағы да отбасына, Дариға Назарбаеваның ұлы Нұралы Әлиевке тап болдық. Мұнда барлық жағдайды жасайтын тікелей тапсырыс беруші - Транстелеком, Нұрәлі Әлиев. Сондықтан Qoldau. kz бұрын-соңды болмаған нәрселерді алады. Олардың қаруы — Мұхтар Тайжан», — деді ол.
«Құрметті көрермен, космониторинг, субсидиялар туралы барлық әңгіме — мұның бәрі ақша мәселесі, осы тақырыптарды қозғайтын азаматтардың ақша мәселесі. Алайда, негіздерге келетін болсақ, тіпті Мұхтар ілгеріліткісі келетін Субсидии. кз туралы сөз болғанда да, біз тағы да отбасына, Дариға Назарбаеваның ұлы Нұралы Әлиевке тап болдық. Мұнда барлық жағдайды жасайтын тікелей тапсырыс беруші - Транстелеком, Нұрәлі Әлиев. Сондықтан Qoldau. kz бұрын-соңды болмаған нәрселерді алады. Олардың қаруы — Мұхтар Тайжан», — деді ол.
Садырбаев өзінің айыптауларының дәлелі ретінде Тайжанның БАӘ-ге жақында жасаған сапары туралы еске салды.
«Келесі күні Дубайға ұшып барып-келді (еск. — Мұхтар Тайжан). Нұралимен кездесті», — деп қосты ол.
«Келесі күні Дубайға ұшып барып-келді (еск. — Мұхтар Тайжан). Нұралимен кездесті», — деп қосты ол.
Тайжан Садырбаевтың атына қарсы айып тақты. Оның айтуынша, соңғысы «Тимур Құлыбаевтың адамы», өйткені екеуі де бірыңғай аграрлық салыққа қатысты ұқсас ұстанымды ұстанады.
«Бірыңғай аграрлық салыққа кім қарсы болды? „Атамекен“ ҰКП қарсы болды, өйткені ҰКП ірі олигархтардың мүддесін қорғайды. Бірақ ҰКП-да кім жұмыс істейді? Алмасбек жұмыс істейді. Құлыбаев партиясының мүшесі кім болды? Алмасбек пе, әлде мен бе? Алмасбек. Менің ойымша, ол Құлыбаевтың адамы. Бәрінің негізінде Абылай мен Тимур тұр, менің ойымша», — деп түсіндірді Тайжан.
«Бірыңғай аграрлық салыққа кім қарсы болды? „Атамекен" ҰКП қарсы болды, өйткені ҰКП ірі олигархтардың мүддесін қорғайды. Бірақ ҰКП-да кім жұмыс істейді? Алмасбек жұмыс істейді. Құлыбаев партиясының мүшесі кім болды? Алмасбек пе, әлде мен бе? Алмасбек. Менің ойымша, ол Құлыбаевтың адамы. Бәрінің негізінде Абылай мен Тимур тұр, менің ойымша», — деп түсіндірді Тайжан.
Маусым айының ортасында Мұхтар Тайжан Facebook-парақшасында Yvision блог-платформасын пайдаланушылардың бірінің жарияланымын бөлісті, онда сыбайлас жемқорлыққа қарсы кейбір белсенділердің өздері сыбайлас жемқорлық қылмыстарға қатысы бар екендігі айтылды. Олардың ішінде автордың шешімімен қоғам қайраткері Алмасбек Садырбаев болған.

Басылымда «Қазақстан Республикасының Ауыл шаруашылығы өндірістік кооперативтері Қауымдастығы» ЗТБ қатысушысы (өзі директоры) Алмасбек Садырбаев қой басын тіркеумен айналысқаны, ол үшін үлкен мемлекеттік субсидиялар алғаны, өз қойлары үшін бөтен қойларды бергені, ешқандай селекциялық жұмыстар жүргізбегені, бірақ бұл жұмыстар үшін мемлекеттен субсидиялар алғаны атап өтілді.

Тайжан осы мақаланы Facebook-те бөлісе отырып, мұндай жағдайды тек билікке жақын адамдардың қатарында өз серіктестерінің болуы мүмкін деп мәлімдеді. Ол құзыретті органдарға тиісті тексерулер жүргізуді талап етіп жүгінді.
Садырбаевты заңгер Ләззат Ахатова жақтап шықты ― ол қоғам қайраткері Мұхтар Тайжанды тексеруді сұрап, Антикор мен салық органдарына арыз жолдады.

Ол өзінің Facebook-парақшасында арызының фотосуреттерін бөлісті, онда ол Тайжанның әлеуметтік желілердегі ақша үшін жазылған деген жазбаларына шағым түсірді.

Оны ешкім жақсы көрмейді…

Оны ешкім жақсы көрмейді…

Тайжан жалынды оппозиционер болып көрінуге тырысқанымен, ол ауық-ауық «ондай емес» деген айыптауларды естуге мәжбүр. Мәселен, 2022 жылдың шілдесінде «тілдік патрульдеуші» Қуат Ахметов Тайжанға наразылық білдіріп, оны популист деп атады.

Ахметов Донат Намазбаевтың, Марғұлан Боранбаевтың және Мейрам Қанапияновтың істерін еске алды. Ахметов қазір елде ұлтшылдар жоқ болған кезде: өзі Түркияда, Канапиянов ― Швецияда, Боранбаев ― түрмеде отырғанда ― Мұхтар Тайжан сияқты ұлтшылдар оларды қорғай бастағанын атап өтті.
«Енді өзіңді-өзің алдаудың қажеті жоқ, ары қарай теннис ойнай беріңдер», ― деп мәлімдеді ұлтшыл.
«Енді өзіңді-өзің алдаудың қажеті жоқ, ары қарай теннис ойнай беріңдер», ― деп мәлімдеді ұлтшыл.
Ол Мұхтар Тайжанның Facebook-те Тоқаевпен суретке түскені үшін бұғаттағанын есіне алды, бірақ ол өзі Ерлан Қаринмен суретке түсті. Сондай-ақ, ол «Болашақ» бағдарламасы бойынша оқығанын еске салды.
«Олар адамдарды (Мұхтар Тайжан мен Ринат Зайытов ― Еск.) жинап, ІІД-ге бір сағатқа жеткізгенде бауырынан бір рет ұрса, үнін шығара алмай қалған. Ал екі жыл бұрын Мұхтар Тайжан ұсталғанда, біз, ұлтшылар Алматыда жиналғанда ― Тайжан шығып, тарауымыз керегін айтты, билікпен келісе алғанын және ешқандай да митинг қажет емес екенін айтты. Ринат Зайытов үшін біз Алматыдағы алаңда екі мыңдай адамды жинадық, бірақ ол да бізді сатып кетті», ― деді Ахметов.
«Олар адамдарды (Мұхтар Тайжан мен Ринат Зайытов ― Еск.) жинап, ІІД-ге бір сағатқа жеткізгенде бауырынан бір рет ұрса, үнін шығара алмай қалған. Ал екі жыл бұрын Мұхтар Тайжан ұсталғанда, біз, ұлтшылар Алматыда жиналғанда ― Тайжан шығып, тарауымыз керегін айтты, билікпен келісе алғанын және ешқандай да митинг қажет емес екенін айтты. Ринат Зайытов үшін біз Алматыдағы алаңда екі мыңдай адамды жинадық, бірақ ол да бізді сатып кетті», ― деді Ахметов.
Ахметовтің айтуынша, мұндай псевдоұлтшылдар оларға қажет емес.
Анықтама: 2022 жылдың желтоқсанында Тайжанның ұлы Санжар өзінің TaiSan стартапының арқасында танымал болды. Ол TaiSan Vertical Aerospace электр ұшақтарының аккумуляторлық батареяларды дамытуға қолдау көрсету туралы алғашқы келісімшартты аяқтағанын мәлімдеді. Санжар Тайжанның айтуынша, аэроғарыш компаниясы 5 миллиард долларға 1400 алдын ала тапсырыс алған. Өтініш берушілердің қатарында Virgin Atlantic және American Airlines бар.

Санжар Тайжан мансабын Англияда оқып жүргенде бастаған, онда University of Warwick командасында «Автомобиль инженері» мамандығы бойынша инженерлік Бакалавр дәрежесін алған. Студент кезінде ол жобаны Warwick Hyperloop командасында құрды, Hyperloop жобасына арналған көлік капсуласын әзірлеу жарысында SpaceX Hyperloop ТОП-35 командасына кірді.

Кіші Тайжан The Faraday институтында тағылымдамадан өткенде, оның жұмысы 2018 жылы Ұлыбританиядағы барлық бакалавриат студенттерінің жобалары арасында «Үздік инновация» атанды. Кейінірек ол Jaguar Land Rover компаниясынан Advanced Battery Engineer ретінде жұмыс істеуге шақыру алды.
Мұхтар Тайжанға қатысты популизмге қатысты айыптауларды 2022 жылдың қараша айында президенттікке үміткер Жигули Дайрабаев айтқан болатын. Дайрабаевтың пікірінше, Тайжан ел президенттігіне кандидат болғаны үшін оған ренжіп қалған. Саясаткер егер Тайжан «соншалықты ақылды және табанды» болса, онда ол өзі сайлауға түсуі мүмкін екенін байқады. Бірақ, Дайрабаевтың пікірінше, Тайжан қол тигізгеннің бәрін ― елді, тіпті «Демократиялық күштер» коалициясын да бүлдіреді.
«Сенде аз да болса мораль қалуы керек еді. Кеше ғана президент Назарбаевтың, кейін Тоқаевтың аппаратында жұмыс істедің. Ұлттық қоғамдық сенім кеңесіне кіріп, қашан одан бірдеңе шығып еді ― бәрін жоғалттың. Біз сенің қалай жұмыс істейтініңді білеміз», ― деді Дайрабаев.
«Сенде аз да болса мораль қалуы керек еді. Кеше ғана президент Назарбаевтың, кейін Тоқаевтың аппаратында жұмыс істедің. Ұлттық қоғамдық сенім кеңесіне кіріп, қашан одан бірдеңе шығып еді ― бәрін жоғалттың. Біз сенің қалай жұмыс істейтініңді білеміз», ― деді Дайрабаев.
Дайрабаев 2021 жылы Тайжан Жер мәселесін шешу жөніндегі комиссияға кіргенін және онымен төрағаның орынбасары лауазымы үшін бәсекелес болғанын еске алды.
«Ұят жоқ, бірақ кем дегенде абырой болуы керек қой. Сен менімен мақтануың керек еді. Ауылдан келген қарапайым азамат Қазақстан президенті лауазымы үшін күресуде», ― деп ренжіді Дайрабаев.
«Ұят жоқ, бірақ кем дегенде абырой болуы керек қой. Сен менімен мақтануың керек еді. Ауылдан келген қарапайым азамат Қазақстан президенті лауазымы үшін күресуде», ― деп ренжіді Дайрабаев.
Президенттікке кандидат Мұхтар Тайжан ауылда бір күн жұмыс істемегенін, ауыл тұрғындарының жағдайын білмейтінін және ауыр еңбекпен өмір сүретін адамдарды алдауға дайын екенін айтты.

Бұған жауап ретінде Тайжанхалықтың өзі олардың арасында кім дұрыс екенін шешуі керек деп мәлімдеді және Дайрабаевты пікірталасқа шақырды.

«Қазақзерно» ресурсының авторлары Тайжан туралы қатаң сынын айтып, «жылдар бойы қажырлы еңбек етіп салынған бөтен бизнесті тонауға және бүлдіруге деген ұмтылыс барлық түрдегі люмпендердің бойынан кете қойған жоқ» деп мәлімдеді.
«Біз аграрлық алаңда құмарлықты сүйетін Мұхтар Тайжан туралы айтып отырмыз. Бір жыл бұрын, жер заңнамасын талқылау кезеңінде ол елдің барлық ірі жер иелерін ойланбастан қаралап, оларды белгілі бір шектен артық жерге иелік ету құқығын шектеуге шақырды. Осы уақытқа дейін саланың нағыз сарапшылары, жас кезінде жер бетінде жұмыс істеген және шаруа нанының қаншалықты ауыр екенін білетін адамдар Тайжан популизммен айтуға тырысып жатқан жер учаскесінің көлемін емес, әр шаруашылықтың жер пайдалану тиімділігін бағалау қажеттілігі туралы айтты. Шын мәнінде, ол „латифундистер“ деп аталатындарды ― Қазақстанды тамақтандыратын, сондай-ақ АӨК-нің экспорттық әлеуетін тудыратын ірі бизнесті талқандауға және жоюға шақырды», ― делінген мақалада.
«Біз аграрлық алаңда құмарлықты сүйетін Мұхтар Тайжан туралы айтып отырмыз. Бір жыл бұрын, жер заңнамасын талқылау кезеңінде ол елдің барлық ірі жер иелерін ойланбастан қаралап, оларды белгілі бір шектен артық жерге иелік ету құқығын шектеуге шақырды. Осы уақытқа дейін саланың нағыз сарапшылары, жас кезінде жер бетінде жұмыс істеген және шаруа нанының қаншалықты ауыр екенін білетін адамдар Тайжан популизммен айтуға тырысып жатқан жер учаскесінің көлемін емес, әр шаруашылықтың жер пайдалану тиімділігін бағалау қажеттілігі туралы айтты. Шын мәнінде, ол „латифундистер" деп аталатындарды ― Қазақстанды тамақтандыратын, сондай-ақ АӨК-нің экспорттық әлеуетін тудыратын ірі бизнесті талқандауға және жоюға шақырды», ― делінген мақалада.
Автор жер дауы басылғаннан кейін Мұхтар Тайжан субсидиялар тақырыбына ауысқаны туралы жазды. «Тағы да оған аграршылар қатты кедергі болды». Бірақ субсидияларға «тыйым салушы» саласында да табысқа жете алмай, Тайжан қайтадан жерге оралды.
«Расын айтсақ, қазір ол нақты мақсатты таңдады: Максим Божко басқаратын „Шаңырақ“ құс холдингі. Компаниялардың бұл тобына жұмыртқа мен ет бағытындағы бірнеше құс фабрикас, сондай-ақ, құс еті өсірілетін егіс алқаптары кіреді. Міне, бүгінгі таңда ауылшаруашылық өнімдерінің бағасының өсуі кезінде ерекше өзектілікке ие болған маңызды нәрсені түсіну керек: өз жерінде өсірілген өз жеміссіз бірде-бір құс фабрикасы өмір сүре алмайды. Азық-түлік сатып алу шындыққа жанаспайды ― бағасы аспандап кеткен майлы дақылдар ғана емес, сонымен қатар, қарапайым астық ― бұл өткен жылмен салыстырғанда екі есе қымбат», ― деп жазды сарапшы.
«Расын айтсақ, қазір ол нақты мақсатты таңдады: Максим Божко басқаратын „Шаңырақ" құс холдингі. Компаниялардың бұл тобына жұмыртқа мен ет бағытындағы бірнеше құс фабрикас, сондай-ақ, құс еті өсірілетін егіс алқаптары кіреді. Міне, бүгінгі таңда ауылшаруашылық өнімдерінің бағасының өсуі кезінде ерекше өзектілікке ие болған маңызды нәрсені түсіну керек: өз жерінде өсірілген өз жеміссіз бірде-бір құс фабрикасы өмір сүре алмайды. Азық-түлік сатып алу шындыққа жанаспайды ― бағасы аспандап кеткен майлы дақылдар ғана емес, сонымен қатар, қарапайым астық ― бұл өткен жылмен салыстырғанда екі есе қымбат», ― деп жазды сарапшы.
Оның айтуынша, қазір «шаңырақ» өзін жартылай азықпен қамтамасыз етеді. Компания өз қажеттілігін өтеу үшін көбірек жер алуы керек. Бірақ Тайжан компанияға және оның басшысына қоғамдық пікірді тартуға тырысып, қорлаумен айналысқан. Себеп ― Ақмола облысының Целиноград ауданында жер құқығын алу кезінде белгілі бір заңбұзушылықтар болған-мыс.
«Мұхтар Тайжан мен оның „пікір жазғыштары“ үндеген не нәрсе болғанын елестетіп көрейік: құс фабрикалары жерден айырылады. Әрі қарай не болады? Олар қазірдің өзінде өте қымбат тұратын жұмыртқа мен құс етінің бағасын көтеруге немесе тығырыққа тірелуге мәжбүр болады. Екі жағдайда да адамдар қалтасына соққы алады: ең маңызды әлеуметтік өнімдердің, құс еті мен жұмыртқаның бағасы одан да жоғары болады. Бұл „саясаткер“ Тайжан халыққа қамқорлық жасай ма?! Тайжан постының астындағы пікірлерді оқып шығу керек, онда ол Максим Божконың компаниясын үрейлендіру үшін жерден айыру жоспарларын жариялайды: адамдар тек қызғанышқа, басқалардың өркендеуіне және жеке дұшпандыққа негізделген тонауға шақырудан тартынбайды. Біз өркениетті елде емес, үңгірде өмір сүріп жатқан сияқтымыз», ― деп жазды «Қазақзерно» порталы.
«Мұхтар Тайжан мен оның „пікір жазғыштары" үндеген не нәрсе болғанын елестетіп көрейік: құс фабрикалары жерден айырылады. Әрі қарай не болады? Олар қазірдің өзінде өте қымбат тұратын жұмыртқа мен құс етінің бағасын көтеруге немесе тығырыққа тірелуге мәжбүр болады. Екі жағдайда да адамдар қалтасына соққы алады: ең маңызды әлеуметтік өнімдердің, құс еті мен жұмыртқаның бағасы одан да жоғары болады. Бұл „саясаткер" Тайжан халыққа қамқорлық жасай ма?! Тайжан постының астындағы пікірлерді оқып шығу керек, онда ол Максим Божконың компаниясын үрейлендіру үшін жерден айыру жоспарларын жариялайды: адамдар тек қызғанышқа, басқалардың өркендеуіне және жеке дұшпандыққа негізделген тонауға шақырудан тартынбайды. Біз өркениетті елде емес, үңгірде өмір сүріп жатқан сияқтымыз», ― деп жазды «Қазақзерно» порталы.

Даулы үміткер

Даулы үміткер

2022 жылдың тамызында Мұхтар Тайжан мәжілістің бұрынғы депутаты Владимир Божконы сотқа беруге ниетті екенін мәлімдеді.
«Менің ойымша, Божко отбасы көптен бері көп нәрсені өз мойнына алған сияқты. Әкесі Владимир, ҰҚК генералы, КСРО КГБ офицері, бұрынғы вице-спикер және НұрОтанның (Аманаттың) жұлдызы бүкіл халыққа қатысты бірнеше рет қорлайтын сөздерге жол берді. Сондықтан мен Владимир Божконы осы сөздері үшін сотқа беруді ұйғардым:

„Ми „жарылып кетпеу“ үшін ойлануы керек (өзіңді сатпау — Еск.), биліктің не істеп жатқанын түсіну және көру керек. Тек бір цифрмен айтсақ - үш жыл ішінде халықты әлеуметтік қолдау 17 есе өсті.

Тек бұл үшін сіз тізе бүгіп, мемлекетке алғыс айтуыңыз керек. Адам ештеңе жасамай, ештеңемен айналыспай, сосын келе салып, содан кейін „маған бәрін беріңіз“ деп шығады, мұндай адамды орнына қоятын қоғамдық пікір болуы керек“, — деп атап өтті депутат».

Менің ойымша, бұл сөздері үшін заңды түрде жауап беруі керек. Мен сотқа дайындаламын, бұл қарапайым мәселе емес. Егер қатысуға ниет білдірген адвокаттар мен сарапшы филологтар болса, пікірге немесе жеке тұлғаға жазыңыздар", ― деп жазды Тайжан әлеуметтік желілердегі парақшасында.
«Менің ойымша, Божко отбасы көптен бері көп нәрсені өз мойнына алған сияқты. Әкесі Владимир, ҰҚК генералы, КСРО КГБ офицері, бұрынғы вице-спикер және НұрОтанның (Аманаттың) жұлдызы бүкіл халыққа қатысты бірнеше рет қорлайтын сөздерге жол берді. Сондықтан мен Владимир Божконы осы сөздері үшін сотқа беруді ұйғардым:

„Ми „жарылып кетпеу" үшін ойлануы керек (өзіңді сатпау — Еск.), биліктің не істеп жатқанын түсіну және көру керек. Тек бір цифрмен айтсақ - үш жыл ішінде халықты әлеуметтік қолдау 17 есе өсті.

Тек бұл үшін сіз тізе бүгіп, мемлекетке алғыс айтуыңыз керек. Адам ештеңе жасамай, ештеңемен айналыспай, сосын келе салып, содан кейін „маған бәрін беріңіз" деп шығады, мұндай адамды орнына қоятын қоғамдық пікір болуы керек", — деп атап өтті депутат».

Менің ойымша, бұл сөздері үшін заңды түрде жауап беруі керек. Мен сотқа дайындаламын, бұл қарапайым мәселе емес. Егер қатысуға ниет білдірген адвокаттар мен сарапшы филологтар болса, пікірге немесе жеке тұлғаға жазыңыздар", ― деп жазды Тайжан әлеуметтік желілердегі парақшасында.
Алайда, 2023 жылдың мамырында Тайжан Божкоға қарсы сотта жеңілгенін хабарлады. Тайжанның айтуынша, сот бұрынғы депутаттың бұрын айтқан сөздерінен қорлау таппаған. Сонымен қатар, сот Тайжанды сот орындаушысының қызметі үшін 900 мың теңге, сондай-ақ 100 мың теңге сомасындағы адвокатқа жұмсаған шығындарын өтеуге міндеттеді.
«Мен отырған кезде бұл ақшаны сот орындаушысы менің шотымнан алып тастады. Егер кімде-кім менің материалдық шығындарыма көмектескісі келсе, менің Каспи картама донат тастай алады», ― деді Тайжан жазылмандарына.
«Мен отырған кезде бұл ақшаны сот орындаушысы менің шотымнан алып тастады. Егер кімде-кім менің материалдық шығындарыма көмектескісі келсе, менің Каспи картама донат тастай алады», ― деді Тайжан жазылмандарына.
2023 жылғы сайлау науқаны кезінде Тайжанның үнемі біреуді кінәлауға деген әдеті өз маңдайына тиді - ол өзін-өзі ұсынушы ретінде Мәжіліс депутаттығына үміткер болды.

Алматының № 5 округі бойынша депутаттыққа кандидаттар Бақытжан Базарбек пен Мұхтар Тайжан арасындағы пікірталас кезінде жанжал туындады. Олар бір-бірін сыбайлас жемқорлық жасады айыптады. Мұхтар Тайжан сөз сөйлеген кезде оған өз уақытында сол кездегі Парламентте болу ұсынылғанын, сондай-ақ «Базарбек Тоқаевты қолдағандай қолдасам» қазіргі Парламентке де кіруге шақыру алғанын айтып қалды. Тайжан өзінің үш қарсыласы да «Аманат қоластында жүреді» деп қосты.

Бақытжан Базарбек те құр қарап қалмай, оны сайлаушыларын алдап жатыр деп мәлімдеді. Мұхтар Тайжан, оның айтуынша, жекеменшік істерден ақша жасап жүрген лоббист.
«Марғұлан Сейсембаевтан 237 мың доллар ақшаны кім алды?! Базарбек?! Оны Мұхтар Тайжан алды! Не үшін? Салық кодексінің 448-бабы үшін лоббилегені үшін», ― деді Базарбек.
«Марғұлан Сейсембаевтан 237 мың доллар ақшаны кім алды?! Базарбек?! Оны Мұхтар Тайжан алды! Не үшін? Салық кодексінің 448-бабы үшін лоббилегені үшін», ― деді Базарбек.
Бірақ Тайжан бұған да тоқтамады, бірнеше күннен кейін былай деді:
«2023 жылғы 2 наурызда азаматтардың дербес деректерін заңсыз шығарғаны және таратқаны үшін азамат Бақытжан Базарбекке қатысты қылмыстық іс қозғалды».
«2023 жылғы 2 наурызда азаматтардың дербес деректерін заңсыз шығарғаны және таратқаны үшін азамат Бақытжан Базарбекке қатысты қылмыстық іс қозғалды».
Сөздерін растау үшін ол құжаттардың көшірмелерін жариялады.

Ақпан айында Мұхтар Тайжан 2016 жылы жер комиссиясы кезінде бір норманы өзгерту қызметі үшін ақша алғанын мәлімдеді. Ол бұл ақшаны бірнеше кәсіпкерден, соның ішінде Марғұлан Сейсембаевтан алды. Қалған адамдардың есімдері атаудан бас тартты, ол міндетті емес деп дәлелдеді. Тайжан ол кезде кәсіпкер болғанына және ешқандай мемлекеттік қызмет атқармағанына ерекше назар аударды.

Сайлауға үш күн қалғанда Мұхтар Тайжан саяси партия құратынын жариялады.
«Бүгіннен бастап мен жаңа саяси партия құруға кірісемін. Нақты саяси және экономикалық реформаларды жүргізу үшін қазіргі үкімет, мәжіліс, сенат құрамы 80−90-ға өзгеруі керек», ― деп жазды ол әлеуметтік желілерде.
«Бүгіннен бастап мен жаңа саяси партия құруға кірісемін. Нақты саяси және экономикалық реформаларды жүргізу үшін қазіргі үкімет, мәжіліс, сенат құрамы 80−90-ға өзгеруі керек», ― деп жазды ол әлеуметтік желілерде.
Оның айтуынша, бұл үшін жаңа партия құрылып, келесі сайлауда билікке келу керек, әділ жарыста AMANAT партиясын жеңеді. Жаңа саяси партия «Жер қорғаны» (жерді қорғаушы) деп аталатын болады. Тайжан бұл атауда қазақтар үшін «жер» сөзінің қасиетті мағынасы бейнеленгенін атап өтті.

Тайжан келесі сайлауда оның партиясының өкілдері парламентке кіре алатынын мәлімдеді.

Сайлау күні, 19 наурызда Тайжан журналистерге «көпшілік дауысқа ие болуды» жоспарлап отырғанын айтты, бірақ дауыс беру «әділ болған жағдайда». Ол сондай-ақ депутат ретіндегі алғашқы жұмыс күнінің армандарын бөлісті:
«Бүкіл ел бойынша сарапшы-заңгерлерді шақырамын, біз жаңа Конституцияның жобасын дайындауды бастаймыз. Мен жаңа Конституцияны дайындау үшін жалпыхалықтық науқан жариялаймын. Мен барлық салада дайындықты бастаймын. Бізге Қазақстанның болашағы демократиялық Конституциясының жаңа мәтіні қажет. Егер мәтінді бүкіл халық қолдаса, онда билік ұсынысты елемеуге тырысады».
«Бүкіл ел бойынша сарапшы-заңгерлерді шақырамын, біз жаңа Конституцияның жобасын дайындауды бастаймыз. Мен жаңа Конституцияны дайындау үшін жалпыхалықтық науқан жариялаймын. Мен барлық салада дайындықты бастаймын. Бізге Қазақстанның болашағы демократиялық Конституциясының жаңа мәтіні қажет. Егер мәтінді бүкіл халық қолдаса, онда билік ұсынысты елемеуге тырысады».
Бұл ретте Тайжан өзінің «ешқашан жаман сөз айтпаған» барлық қарсыласымен жұмыс істеуге жомарттықпен уәде берді.

Сайлаудан кейінгі синдром

Сайлаудан кейінгі синдром

Тайжан көптің күткеніндей-ақ, депутаттыққа өтпей қалды және 20 наурызда сайлаудың алдын ала қорытындыларына қанағаттанбай, Алматы әкімшілік сотына талап арыз берді.
«Біз, бірнеше тәуелсіз кандидат, қазір сағат 21:50-де сотқа барып, осы сайлауды әділетсіз деп тануды талап етіп сотқа жүгіндік. Әзірше қолымыздан келетіні осы ғана», ― деп жазды ол өзінің Facebook-парақшасында.
«Біз, бірнеше тәуелсіз кандидат, қазір сағат 21:50-де сотқа барып, осы сайлауды әділетсіз деп тануды талап етіп сотқа жүгіндік. Әзірше қолымыздан келетіні осы ғана», ― деп жазды ол өзінің Facebook-парақшасында.
Күлкі күні мәжіліс пен мәслихаттарға дауыс берудің ресми қорытындысы бойынша өтпеген ондаған өзін-өзі ұсынған кандидат Алматыда «Халық Парламентінің» отырысын өткізді. Кезектен тыс сайлаудан кейін құрылған бірлестікке Инга Иманбай, Динара Егеубаева, Лұқпан Ахмедьяров, Әсет Матаев, Рысбек Сәрсенбайұлы, Думан Мұхаметкәрім, Мұхтар Тайжан, Оразалы Ержанов, Арман Шораев, Арман Қалиев, Айман Тұрсынқан, Арайлым Назарова, Санжар Боқаев, Нұржан Әлтаев және басқалар қатысты. Олардың барлығы 19 наурыздағы сайлау нәтижелері бұрмаланды деп сенді.

Алматыда үміткер болып, мәжіліске өтпей қалған Мұхтар Тайжан бұл отырыс өзі атамаған кәсіпкердің демеушілік қолдауының арқасында мүмкін болғанын хабарлады. Бұған дейін Тайжан кездесуді ұйымдастырудағы қиындықтар туралы хабарлаған болатын. Белсенділер залды брондаған Алматы қонақүйлерінің бірі өтірік сылтау айтып, бөлме беруден бас тартты.

«Халық Парламентінің» отырысында шетелге заңсыз шығарылған активтерді Қазақстанға қайтару мәселесі көтерілді. Отырыс қорытындысы бойынша қабылданған қарарда сайлаудың ресми қорытындыларын заңсыз деп тануға шақыру болды. Кездесуге қатысушылар Украинадағы қақтығыс аясында геосаяси жағдайдың күрделенгені және қазақ мемлекеттілігінің жаңа сын-қатерлері туралы да мәлімдеді.

9 сәуірде Алматыдағы Республика алаңындағы Тәуелсіздік монументінде «Халық парламентінің» рұқсат етілмеген митингі өтті, оған қатысқаны үшін Мұхтар Тайжан 15 тәулік әкімшілік қамауға алынды.

2023 жылдың 1 маусымында Мұхтар Тайжан оған қарсы қылмыстық іс қозғалған болуы мүмкін деп мәлімдеді. Сондықтан ол елден кете алмайды. Оның айтуынша, мемлекеттік органдардың келесі қадамы ― тінту және қамауға алу. Сонымен бірге, ол оның ықтимал қудалауына не себеп болғанын түсінбейтінін мәлімдеді. Ол қарыздары жоқ екенін түсіндірді.

Тайжан желіде 2016−2017 жылдары кәсіпкер Марғұлан Сейсембаевтан алған ақшасына салық төлемегені үшін айып тағылғанын түсіндірді. Алайда ол бұл мәселенің салық мерзімі әлдеқашан өтіп кеткенін және оған ешкімнен шағым түспегенін түсіндірді.
«Сейсембай алдындағы кейбір қарыздарға келетін болсақ, бұл мүлдем нонсенс. Егер қарыз болса, қолхаттар болуы керек, бірақ олар жоқ және мүмкін емес. 2018−19 жылдары әйелім екеуміз онымен бірге экспедицияларға құрметті қонақ ретінде барғанымыз есімде, бізге ешқандай шағымдар болған жоқ», — деп атап өтті Тайжан.
«Сейсембай алдындағы кейбір қарыздарға келетін болсақ, бұл мүлдем нонсенс. Егер қарыз болса, қолхаттар болуы керек, бірақ олар жоқ және мүмкін емес. 2018−19 жылдары әйелім екеуміз онымен бірге экспедицияларға құрметті қонақ ретінде барғанымыз есімде, бізге ешқандай шағымдар болған жоқ», — деп атап өтті Тайжан.
2023 жылдың тамызында коммунист-социалист Әлжан Исмағұлов Мұхтар Тайжанның Қазақстан Халық банкінің үлестес тұлғасы екендігі туралы «сенсациялық» пост жариялады. Тайжан бәрі бұрыннан білген нәрсе үшін ақтаулға мәжбүр болды: Халық банкінің басқарма төрайымы Үміт Шаяхметова ― оның әпкесі.

Тайжан Шаяхметова екеуі шынымен де туыстық байланыста екенін растады, сондықтан оның есімі барлық тізімде көрсетілген. Алайда Тайжан ата-аналарының ұзақ уақыт бұрын ажырасқанын және туыстық қатынастан басқа ештеңе байланыстырмайтынын мойындады.
«Барлық шындық — әпкем екеуміз 2007 жылдан бері әкеміздің өлімінен бері бір ауыз сөйлеспегенбіз. Мен бұл жерде жанжалдың себептері туралы айтпаймын. Мен кейінгі 16 жыл ішінде біздің арамызда барлық байланыстың болмауының ең айқын фактісі туралы айтып отырмын», — деді ол.
«Барлық шындық — әпкем екеуміз 2007 жылдан бері әкеміздің өлімінен бері бір ауыз сөйлеспегенбіз. Мен бұл жерде жанжалдың себептері туралы айтпаймын. Мен кейінгі 16 жыл ішінде біздің арамызда барлық байланыстың болмауының ең айқын фактісі туралы айтып отырмын», — деді ол.
Тайжан өз қызметінің кейінгі 15 жылында өзінің көзқарасы мен ұмтылысын дәлелдегенін, сондықтан оны Халық банкімен нақты байланыста деп айыптау абсурд екенін атап өтті.