Қаз Рус
Қаз
Рус
Дина Елгезек

Дина Елгезек

Жалпы мәлімет

Жалпы мәлімет

Дина Елгезек 1974 жылы 27 қарашада Арал қаласында дүниеге келген. Нұр-Сұлтан қаласында тұрады.

«Хабар» телеарнасында жұмыс істеді, «Жеті күн» аналитикалық бағдарламасын жүргізді.

2012 жылдан 2014 жылға дейін «Қазақстан РТРК» АҚ-да талдаушы болып жұмыс істеді.

Қазіргі уақытта күйеуі Ақберен Елгезекке тиесілі Ult. kz сайтына мақалалар жазып тұрады.
Анықтама: Ақберен Елгезек 1980 жылы туған. Қазақстан Жазушылар Одағы төрағасының орынбасары. Семей облысы Шұбартау ауданы Мәдениет ауылындағы Е. Рахмадиев атындағы орта мектепті бітірген. Әл-Фараби атындағы ҚазҰУ тарих факультетінің түлегі.

Қазақстан Жазушылар одағының мүшесі. Т. Айбергенов атындағы «Серпер» жастар сыйлығының және «Дарын» мемлекеттік жастар сыйлығының, «Алтын қалам» қоғамдық сыйлығының иегері. «Қазақ әдебиетін қолдау» қоғамдық қорының жетекшісі. «Кентавр» ұлттық әдеби апталығының негізін қалаушы. «Көлеңкелер күбірі» атты өлеңдер жинағы жарық көрген. Иван Буниннің, Дмитрий Мережковскийдің, Варлам Шаламовтың, Владимир Высоцкийдің, Гийом Аполлинердің шығармаларын аударған.

2022 жылы қаңтарда ҚР президенті жанындағы ұлттық қоғамдық сенім кеңесінің құрамы жаңартылған кезде оған Ақберен Елгезек кірді.
Дина Елгезек өзін тәуелсіз журналист деп есептейді.

Нөл-біріншілерді қолдау

Нөл-біріншілерді қолдау

«Тәуелсіз» журналист Дина Елгезек 2016 жылғы «Бүкіл мәселе шешіліп, бар дүние Астананың атауына тіреліп қалды ма?» деген мақаласында Нұрсұлтан Назарбаевтың астананы көшіру туралы шешімін еске алады:
«Біз, дауласайық-дауласпайық, бірақ, Астана — Назарбаевтың келешек ұрпаққа қалдырған жауһар ескерткіші… Болашақ ұрпақ Астана авторының құрметіне есімін берсе жарасар, ал қазіргі экономикалық қысылтаяң шақта бұл не даурығу?».
“
«Біз, дауласайық-дауласпайық, бірақ, Астана — Назарбаевтың келешек ұрпаққа қалдырған жауһар ескерткіші… Болашақ ұрпақ Астана авторының құрметіне есімін берсе жарасар, ал қазіргі экономикалық қысылтаяң шақта бұл не даурығу?».
Бес жылдан кейін, президент Нұрсұлтан Назарбаев қызметінен кеткеннен кейін, Дина Елгезек өз пікірін дереу өзгертеді:
«Сүйінші, қазағым! „Нұрсұлтан Назарбаев — біздің мемлекетіміздің негізі“ деген бап Конституциядан алынып тасталды. Назарбаевтың өзін және оның отбасын қорғайтын 46-бап жойылады. Тиісінше, „Тұңғыш президент туралы“ заң да күшін жояды.

Яғни, Назарбаев пен оның отбасы Конституцияның арнайы баптарымен, заңның жеке тармақтарымен қорғалмаған. Мені қолдаған барлық бауырластарға мың алғыс! Халықтың пікірін ескерген мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаевқа жеке алғысымды білдіремін».
“
«Сүйінші, қазағым! „Нұрсұлтан Назарбаев — біздің мемлекетіміздің негізі“ деген бап Конституциядан алынып тасталды. Назарбаевтың өзін және оның отбасын қорғайтын 46-бап жойылады. Тиісінше, „Тұңғыш президент туралы“ заң да күшін жояды.

Яғни, Назарбаев пен оның отбасы Конституцияның арнайы баптарымен, заңның жеке тармақтарымен қорғалмаған. Мені қолдаған барлық бауырластарға мың алғыс! Халықтың пікірін ескерген мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаевқа жеке алғысымды білдіремін».
Журналист қазіргі билікті қолдайтын сияқты. Бірақ бәрі анық емес. Кейбір жазбаларында Дина Елгезек өз сөздеріне өзі қарсы шығып, Тоқаевты сынайды.
«Мемлекеттің барлық жауапкершілігін өз мойнына алған топ бар. Олар өздерін мемлекет тағдырының иесі деп санайды. Бірақ олар мемлекеттің дамуын қаламайды, бар байлықты тартып алғысы келеді. Олардың арасында жемқорлар да бар. Олар „Жаңа Қазақстан“ туралы айтады да, өз ережелерімен әрекет етеді. Тоқаевқа көзін ашатын балама топ керек», ― деп жазды Дина Елгезек Facebook-те.
“
«Мемлекеттің барлық жауапкершілігін өз мойнына алған топ бар. Олар өздерін мемлекет тағдырының иесі деп санайды. Бірақ олар мемлекеттің дамуын қаламайды, бар байлықты тартып алғысы келеді. Олардың арасында жемқорлар да бар. Олар „Жаңа Қазақстан“ туралы айтады да, өз ережелерімен әрекет етеді. Тоқаевқа көзін ашатын балама топ керек», ― деп жазды Дина Елгезек Facebook-те.

Басты зұлымдар ― орыстар ма?

Басты зұлымдар ― орыстар ма?

Дина Елгезек орыс тіліне, жалпы орысқа қатыстының бәріне қарсы.
«Мемлекеттік тілдің билік деңгейінде дамымай қалуына, қазақ тілін білмейтін өзге ұлт өкілі Кәрім Мәсімовтың 10 жыл Үкімет басқаруы себеп болды деп топшылап келдік…

Бүгін Үкімет отырысы толықтай көрші тілде өтті… Ел үміт артқан Премьеріміз бен екі вицеміз қазақ тілін жетік білетін азаматтар… Бүгін орыс тілінде баяндама жасаған Қуандық пен Тамара ханым да ана тілін меңгерген… Сонда қалай болғаны бұл?», ― деп сұрақ қояды журналист күйеуінің сайтындағы мақаласында.
“
«Мемлекеттік тілдің билік деңгейінде дамымай қалуына, қазақ тілін білмейтін өзге ұлт өкілі Кәрім Мәсімовтың 10 жыл Үкімет басқаруы себеп болды деп топшылап келдік…

Бүгін Үкімет отырысы толықтай көрші тілде өтті… Ел үміт артқан Премьеріміз бен екі вицеміз қазақ тілін жетік білетін азаматтар… Бүгін орыс тілінде баяндама жасаған Қуандық пен Тамара ханым да ана тілін меңгерген… Сонда қалай болғаны бұл?», ― деп сұрақ қояды журналист күйеуінің сайтындағы мақаласында.
Қандай да бір оқиғаларды баяндағанда Елгезек көбіне басты назарды ұлтқа қояды.

2022 жылдың 16 шілдесінде Алматы облысы Междуреченск ауылының 38 жастағы тұрғыны ауылдастарымен жанжалдасып қалған соң Toyota Land Cruiser көлігімен ауылдасының жылқысын қасақана қағып кетті. Ұсталған құқық бұзушы өзінің әрекетін былай түсіндірді: «ол өз бақшасынан 20-ға жуық жайылып жүрген жылқыларды шығаруға тырысқан». Кейінірек желіде кешірім сұрағаны туралы бейнежазба пайда болды.
«Істеген ісіме кешірім сұраймын. Өз аумағымда жылқыны басып кеттім. Жүйке жүйем шыдамады. Бақшамды бүлдірген. Қожайындарынан кешірім сұраймын. Әрине, менікі қателік болды. Кінәмді толығымен мойындаймын. Бас тартпаймын. Кешіріңіздер», — делінген құқық бұзушының үндеуінде.
“
«Істеген ісіме кешірім сұраймын. Өз аумағымда жылқыны басып кеттім. Жүйке жүйем шыдамады. Бақшамды бүлдірген. Қожайындарынан кешірім сұраймын. Әрине, менікі қателік болды. Кінәмді толығымен мойындаймын. Бас тартпаймын. Кешіріңіздер», — делінген құқық бұзушының үндеуінде.
Дина Елгезек бұл оқиғаны басқаша тәпсірледі.
«Көлігімен жылқыны басып кеткен орыс кешірім сұрапты. Оған кешірім жоқ. Өзін басып кету керек…», — деп жазды журналист.
“
«Көлігімен жылқыны басып кеткен орыс кешірім сұрапты. Оған кешірім жоқ. Өзін басып кету керек…», — деп жазды журналист.
Журналист Елгезек орыстарға деген өкпе назы бұрыннан жалғасып келеді. Мысалы, 2019 жылы ол Adyrna. kz порталына былай деп жазды:
«Билік берсе, 86-дағыдай әлі де басымызды күрекпен шабуға дайын екенсіңдер. Сендер үшін бұ қазақ не істемеді? Экономикалық Одақ құрып берді. Ассамблея ашып берді. Коммунистерің Парламенттің төрінде отыр. Туыстарың бүкіл стратегиялық маңызды орындарда отыр бастық болып. Құжаттар түгел ресми сендердің тілдеріңде. Президент тек сендердің тілдеріңде мемлекеттік жиындарды өткізеді. Бүкіл билік сендердің тілдеріңде ғана сөйлейді. Сендер үшін бүкіл көшедегі жазулар орыс тілінде жазылады. Сендер үшін бүкіл ТВ мен газеттің жартысы орысша шығады. Сендер үшін қазақ сайттарынан гөрі орыс сайттарына ақша он есе көп бөлінеді. Сорлы қазақ журналистері тілемсек болып жүре берсін, тек сендер арыз айтып, сендер ашуланып, сендер билік туралы жаман жазбасаңдар болды.

Сендер үшін орыс мектептері мен орыс драма театрлары бар. Сендер үшін НПЗ-ларды модернизациядан өткізбейміз. Ойбай-ау, әйтпесе сендердің бензиндеріңді кім алады? Сендерің имперлік-экономикалық мүдделерің тұрғанда, қазаққа не жорық? Еуразиялық Одақтың бүкіл талаптарын сендердің икемдеріңе жасаймыз. Сендер үшін Петропавл мен Павлодардың атын ауыстырмаймыз. Желтоқсанда бауырларымды күрекпен ұрып, тең жартысын майып қылған шовиктерің арамызда әлі жарқырап жүр. Түк болмағандай… Бәрі сендердің қамдарың үшін. Қазақ орыс үшін жаралған ұлт. Сендерсіз өліп қаламыз.

Әрине шовинистерге „Руxани жаңғыру“ секілді ұлттық мемлекет құруға негіз болатын мемлекеттік бағдарламалар ұнамайды. Әрине қазақтың латын әліпбиіне өтуіне жандарыңмен қас боласыңдар. Сендер үшін жұмақ өмір жасап қойсақ та, орманға қарап ұлыйсыңдар»…
“
«Билік берсе, 86-дағыдай әлі де басымызды күрекпен шабуға дайын екенсіңдер. Сендер үшін бұ қазақ не істемеді? Экономикалық Одақ құрып берді. Ассамблея ашып берді. Коммунистерің Парламенттің төрінде отыр. Туыстарың бүкіл стратегиялық маңызды орындарда отыр бастық болып. Құжаттар түгел ресми сендердің тілдеріңде. Президент тек сендердің тілдеріңде мемлекеттік жиындарды өткізеді. Бүкіл билік сендердің тілдеріңде ғана сөйлейді. Сендер үшін бүкіл көшедегі жазулар орыс тілінде жазылады. Сендер үшін бүкіл ТВ мен газеттің жартысы орысша шығады. Сендер үшін қазақ сайттарынан гөрі орыс сайттарына ақша он есе көп бөлінеді. Сорлы қазақ журналистері тілемсек болып жүре берсін, тек сендер арыз айтып, сендер ашуланып, сендер билік туралы жаман жазбасаңдар болды.

Сендер үшін орыс мектептері мен орыс драма театрлары бар. Сендер үшін НПЗ-ларды модернизациядан өткізбейміз. Ойбай-ау, әйтпесе сендердің бензиндеріңді кім алады? Сендерің имперлік-экономикалық мүдделерің тұрғанда, қазаққа не жорық? Еуразиялық Одақтың бүкіл талаптарын сендердің икемдеріңе жасаймыз. Сендер үшін Петропавл мен Павлодардың атын ауыстырмаймыз. Желтоқсанда бауырларымды күрекпен ұрып, тең жартысын майып қылған шовиктерің арамызда әлі жарқырап жүр. Түк болмағандай… Бәрі сендердің қамдарың үшін. Қазақ орыс үшін жаралған ұлт. Сендерсіз өліп қаламыз.

Әрине шовинистерге „Руxани жаңғыру“ секілді ұлттық мемлекет құруға негіз болатын мемлекеттік бағдарламалар ұнамайды. Әрине қазақтың латын әліпбиіне өтуіне жандарыңмен қас боласыңдар. Сендер үшін жұмақ өмір жасап қойсақ та, орманға қарап ұлыйсыңдар»…
2021 жылы Abai. kz Дина Елгезектің постын жариялады, ол төлқұжаттағы «ұлт» бағанын алып тастау және барлығын қазақстандық деп жазу туралы бұрыннан келе жатқан ұсынысты күтпеген жерден есіне алды:
«Ертең қытай да, ұйғыр да, күрд те, сыған да төлқұжаттарына „қазақ“ болып жазылады. Сосын 30−50 жылдан соң, „мен қазақпын, ел басқарамын“ дейді. Сонда не істейсіңдер? Тереңінен ойланыңдар! „Қазақты мидай араластырыңдар“ деп біздің ұлттан „ғаламдық азамат“ жасағысы келіп, билікті түртпектеп отырған кім? Батыс па?

Әлде өзге ұлттан біреу Президент болғысы келіп жүр ме? Осы идеяның авторы нақты кім? 2 ғасыр Ресей империясы қазақты орыс қыла алмаған! Енді бізден түрі „түсініксіз“ ұлт жасамай-ақ қойыңдаршы! Айналып кетейіндер, алдымен өзіміз нағыз қазақ болып алайықшы!

Әр ұлт өзінше „уникальный“! Әр ұлт өзіндік тілі, ділі, дәстүр-тамырымен сұлу! Мың-сан ұлттың алуандығымен мына әлем ғажап, бірегей! Құдайдың жаратылысына қарсы шығуды доғарыңдар! Өзге ұлтқа ұлтын сатқызып, түрі, ділі, діні басқадан қазақ жасамай-ақ қойыңдар! Қайдағы бір шала дүниелеріңмен елдің миын қатырғанша, ұлтты бөлу емес, жай ғана адамды сүю идеясын іске асырсаңдаршы…»
“
«Ертең қытай да, ұйғыр да, күрд те, сыған да төлқұжаттарына „қазақ“ болып жазылады. Сосын 30−50 жылдан соң, „мен қазақпын, ел басқарамын“ дейді. Сонда не істейсіңдер? Тереңінен ойланыңдар! „Қазақты мидай араластырыңдар“ деп біздің ұлттан „ғаламдық азамат“ жасағысы келіп, билікті түртпектеп отырған кім? Батыс па?

Әлде өзге ұлттан біреу Президент болғысы келіп жүр ме? Осы идеяның авторы нақты кім? 2 ғасыр Ресей империясы қазақты орыс қыла алмаған! Енді бізден түрі „түсініксіз“ ұлт жасамай-ақ қойыңдаршы! Айналып кетейіндер, алдымен өзіміз нағыз қазақ болып алайықшы!

Әр ұлт өзінше „уникальный“! Әр ұлт өзіндік тілі, ділі, дәстүр-тамырымен сұлу! Мың-сан ұлттың алуандығымен мына әлем ғажап, бірегей! Құдайдың жаратылысына қарсы шығуды доғарыңдар! Өзге ұлтқа ұлтын сатқызып, түрі, ділі, діні басқадан қазақ жасамай-ақ қойыңдар! Қайдағы бір шала дүниелеріңмен елдің миын қатырғанша, ұлтты бөлу емес, жай ғана адамды сүю идеясын іске асырсаңдаршы…»

Декоммунизациядан ұлттық мемлекетке дейін

Декоммунизациядан ұлттық мемлекетке дейін

Журналист Елгезек Қазақстан не себепті ұлттық мемлекет болуын қалайтыны туралы Фейсбукке пост жазды:
«Ресейдің саяси құрсауынан босағанымыз рас болса, онда тездетіп ұлттық мемлекетті құруға кірісіп, тәуелсіздігімізді шынайы мазмұнмен толтырған жөн. Ол үшін „декоммунизация, деколонизация дәуірін“ бастауымыз шарт. Әттең, 30 жыл уақытты жоғалттық. Бірақ „ештен кеш жақсы“».
“
«Ресейдің саяси құрсауынан босағанымыз рас болса, онда тездетіп ұлттық мемлекетті құруға кірісіп, тәуелсіздігімізді шынайы мазмұнмен толтырған жөн. Ол үшін „декоммунизация, деколонизация дәуірін“ бастауымыз шарт. Әттең, 30 жыл уақытты жоғалттық. Бірақ „ештен кеш жақсы“».

Ол мыналарды ұсынды:

  • Парламенттің төрінде отырған коммунистердің партиясы «Қазақстанның халық партиясы» деп аты өзгергенімен, заты өзгерген жоқ. «Біз коммунистік идеологиядан бас тартпаймыз, тек әлеуметтік мәселелерге көңіл бөлуіміз шарт» деген еді коммунист депутат Жамбыл Ахметбеков. Орыстардың «көңілі» үшін құрылған жасанды партия Парламенттен кеткені жөн.

  • Қазақтың санасын отарсыздандыру үшін әлбетте, кириллицадан құтылып, латын әліпбесіне көшуді біртіндеп бастау керек. Кириллица — орыстандыру саясатының рухани құралы. Сана отарлықтан құтылса, ұлттық рух түлейді. Рухани түлеудің арты — өркендеуге ұласады. Ғалам, жаһандық ғылым мен технологияға есік ашады — бір, рухани мұрағатымызды қайта сұрыптап, тозығын қоқысқа тастап, озығын аламыз — екі, өзге ұлттардың мəдени экспансиясынан құтыламыз — үш. (Тоқаевтың бір күн бұрынғы Құрылтайда латын әліпбесін кейінге шегергеніне таңмын.)

  • Көрші тілдегі һәм ұрпақты дүбәра еткен аралас мектептерді біртіндеп қысқартып, ұлттық мемлекеттерді көбейткен абзал.

  • Тоқаев билікке келгелі ресми құжаттар қайта орыс тіліне көшті деп ренжіп жатқан мемлекеттік қызметкерлер көп. Бүкіл құжаттандыру ісін біртіндеп қазақ тіліне көшірген жөн. Көше-қала аттары қазақшаланса, құба-құп.

  • Мемлекет Басшысы бұдан былай орыс тілінен бас тартып, алқалы жиындарды мемлекеттік тілде өткізіп, өзгеге өзі үлгі көрсеткені дұрыс.

  • Ресми билік көрші тілге тәуелділіктен құтылмай, тұтас ел рухани бодандықтан құтылмайды.

  • Конституциядан «ресми тілі орыс тілі» деген бапты алып тасталуы тиіс. Ол үшін бюджеттен 16 млрд тг шығындап (жемқор идеологтардың қалтасына қанша кеткенін Құдай білсін), референдум өткізуі шарт емес, Парламенттік деңгейде шешім қабылдаса, қазақ халқы қуанбаса ренжімейді.

  • Ресейден соңғы бірер айда 140 мың көрші көшіп келіпті. Миграциялық «ағынды» азайтқан абзал. Мемлекетімізге қауіп төндіретін құбылыс.
Мәтінді толықтыру Читать на русском ➞
Мәтінді толықтыру