Анатолий Черноусов

1984 жылы 10 қарашада дүниеге келген. Прагада тұрады.

KokTeam ресурсының негізін қалаушылардың бірі.

Анатолий Черноусовтың халықаралық институттардың гранттарымен жұмыс істейтініне тікелей нұсқаулар жоқ. Алайда, кезектен тыс президенттік сайлауда ол «көптеген учаскеден хаттамаларды» жинап, Прагада бақылаумен айналысқаны белгілі.

Онымен бірге жұмыс істегендер:

• Ермек Нарымбаев — «бақылауға алғашқы шақыру әрекеті, бақылаушыларды онлайн оқыту, хаттамаларды жинау»;
• Нұрұл Рахымбек — «сайлауды бақылаушы басшылығының әзірлемесі», оппозицияның Шетелдік бюросының есебі.

Бұл іс-шаралардың бәрі «Тәуелсіз бақылаушылар альянсы» азаматтық қозғалысы аясында өтті. Бұл қозғалыстың есебінде айтылғандай, «сайлау күнінен бұрын бүкіл ел бойынша Бақылаушылар штабы құрылып, бақылаушыларды оқыту бойынша семинарлар өткізілді, оның ішінде өңірлер бойынша «Ұлт тағдыры» РҚБ-дан түнге дейін іссапарлар болды.

Нұр-Сұлтанда Асхат Рахымжановтың «Ақиқат» ЖСДП атынан тренингтер ұйымдастырылып, кейін олар видео түрінде таратылды. Тренингтер мен бақылаушылар тобын жинау жастардың Тәуелсіз қозғалыстарынан белсенді болды, мысалы Next.kz, «Еркіндік қанаты» ҚҚ (Елена Швецова, Мәди Ханафия басшылығымен), «Эхо» қоғамдық бірлестігі және «Эхо» серіктестік желісі, «Жастар ақпараттық қауымдастығы» ҚҚ атынан «Жас сайлаушылар лигасы» (ЖСЛ) жобасы Ирина Медникова бастаған «Молодежная информационная служба Казахстана» қоғамдық қоры.

Сорос-Қазақстан қоры қаржыландыратын ҚЖАҚ 6 қала үшін 10 вебинар және Алматы мен Астанада алты сағаттық 2 тренинг өткізді, барлығы 90 байқаушы оқытылды.

БҚО-да «Абырой» ҚБ-мен бірлесіп өзінің тәуелсіз бақылау орталығын (ХБО үйлестірушісі Асқар Шайғұмаров) ұйымдастырған «Уральская неделя» газетінің журналистері бақылаушыларды (оқытушы Асқар Шайғұмаров, Исатай Өтепов және Лұқпан Ахмедьяров) оқытты.

Алматыда Қазақстан Халқы Манифесінің штабы ұйымдастырылды, оны «Тұтқындардың құқықтарын қорғау мәселелері жөніндегі коалиция» РҚБ ұйымдастырды және «Алматы бойынша және ішінара Алматы облысы бойынша бақылаушылар өте көп болды».

Бақылаушылар шетелдік жастардан да құралды: Association JAAK (Jeune alliance des amis du Kazakhstan).

Сондай-ақ, есепте «жоғарыда аталғандардан көптеген қоғамдық ұйым» қамаудағылардың құқықтарын қорғау жөніндегі коалиция» РҚБ, «Тәуелсіздік таңы» РҚБ сияқты барлық ниет білдірушіге байқаушылардың куәліктерін бере отырып, бүкіл Қазақстан бойынша бақылаушылардың кең ауқымына байқаушы болуға мүмкіндік бергені» айтылған – «Желтоқсан», «Дети войны» ҚБ (Нұр-Сұлтан), «Ақиқат» ЖСДП партиясы, «Ұлт тағдыры-Астана» ҚБ, «Демократия тарату институты» ҚБ (Шымкент), «Шаңырақ» ҚҚ (Семей), «Абырой» ҚБ (Орал), «Әлеуметтік-психологиялық орталық» ҚБ балалар мен жасөспірімдерді оңалту және бейімдеу «Үркер-Үміт» (Шымкент) және тағы басқалар».

Халықаралық ұйымдар тарапынан белсенділер мен ҮЕҰ-ға мына грант берушілер сайлау бойынша көмек көрсетті: Еуропалық демократия үшін қоры, Сорос қоры, Нидерланд елшілігі, қазақстандық оппозицияның шетелдік бюросы.

Анатолий Черноусовтың «Kok Team» жобасы — PaperLab қатысушысы, жобаны толығымен «Сорос-Қазақстан» қоры қаржыландырады. PaperLab сайтында айтылғандай, олар «бүгінгі Қазақстанның азаматтық белсенділері кім екенін, олардың құндылықтары қандай, олар мемлекетпен қалай өзара іс-қимыл жасайды және цифрлық технологиялар белсенділікті қалай өзгертеді» деген мақсатта «Қазақстандағы азаматтық белсенділікті зерттеу нәтижелері негізінде» картасын жасады. Сондай-ақ, сайтта «картаның мақсаты — белсенділердің өздері үшін белсенділердің көрінуін арттыру» делінген.

Черноусовтан басқа PaperLab құрамына Динара Смаилова, Әсем Жәпішева, Тоғжан Қожалиева, Әсия Төлесова, Әсел Есжанова («Urban Forum» жобасы, ҚСҚ толық қаржыландырады), Жанболат Мамай, Дулат Ағаділ (тергеу изоляторында жүрек жеткіліксіздігінен қайтыс болды), Фариза Оспан («Оян, Қазақстан» қозғалысы), Гүлзада Сержан және басқалар.

2017 жылғы наурызда Esquire журналының беттерінен Анатолий Черноусов Қазақстанда алғаш рет гей-қауымдастық өзін ашық жариялағанын мәлімдеді: ЛГБТ-ны қолдауға арналған сайт құрылды.

Сонымен бірге, ол қандай да бір себептермен «ең көп саяси азшылықтардың бірі — әйелдер», олар ер адамдардан көп болуы мүмкін, бірақ сонымен бірге құқықтары бұзылған болып қала беретінін айтты. Алайда, Черноусовтың айтуынша, әйелдер көптігіне байланысты қоғамдағы өзгерістерді бастауға қабілетті.

2017 жылдан бастап Қазақстандағы ЛГБТ өкілдерінің жағдайына қатысты қоғамдық пікірді өзгертуге тырысу әрекеттері басталды. Kokteam ресурсында құқықтары бұзылған аноним зардап шеккендердің атынан материалдар жариялана бастады.

ЛГБТ-жасөспірімдерді қудалауға, оларды отбасыларының немесе сыныптастарының қабылдамауы, «еркін қоғамда өмір сүру» үшін Қазақстаннан кетуге ұмтылуға ерекше назар аударылды.

2020 жылдың ақпан айында KokTeam-да «Мменің әкемнің жалдамалысы» атты мақала жарияланды, онда оралдық үйленген гей Бекзаттың тағдыры туралы айтылды, оның әкесі — бизнесмен Бекболат Мұқашев оның ориентациясына қарсы болған.

Сондай-ақ, онда Бекзат пен оның жігіті Арманның махаббат хикаясы баяндалған, ол жігіттерге ресурс редакторы Данияр Сәбитовтың жеке картасына KokTeam оқырмандары ақша жинағандықтан жақсы аяқталды деп ойлауға болатындай.

Аңыз бойынша, Бекзат пен Арман Ресейге қашып үлгерді, бірақ паспорттағы проблемаларға байланысты көп ұзамай Бекзат оралуға мәжбүр болды. Сосын ол қайтадан әкесінің қолына «тұтқынға» түсті. Сол кезде Арман KokTeam командасының көмегімен өз оқиғасын ресейлік БАҚ-та қайталап айтып берді, бұл туралы Nur Otan партиясының «Литер» газеті де жариялады.

Әрине, Анатолий Черноусов ресейлік басылымдарға өз пікірін айтты:

2020 жылдың желтоқсанында Черноусов «қиындық туралы айтыңыз» батырмасы жабылғанын мәлімдеді, себебі екі адамға дейін қысқарған KokTeam редакциясы жұмыс көлемін жасап үлгере алмайтынын айтты.

Бірақ мәселе басқада сияқты: Patreon.com алымдары есебіне сәйкес, 2019 жылдың қарашасынан 2020 жылдың қыркүйегіне дейін «қиындық туралы айтыңыз» батырмасына 1030 доллар ғана аударылыпты, бұл белсенділерді риясыз көмекке ынталандырмайды.

Черноусовқа сенер болсақ, онда 2020 жылдың желтоқсан айындағы жағдай бойынша Бекзатты әлі күнге дейін өзінің туған әкесі ұстап отыр, ал полицияны Бекболат Мұқашев «барлығын толықтай сатып алғаны үшін» әрекет етпей отыр-мыс.

Соңғысы, шаруа қожалығының басшысы, оның 2014 жылы бизнесте айтарлықтай үлкен проблемалары болған: жергілікті май зауыты оған 60 млн тг жуық қарыз болған, Мұқашев кредиттерді төлей алмаған және ақырында күйремеу үшін комбайндар мен егіс кешенін сатпақ болған.

Бүгінде KokTeam ресурсы бірнеге жобаны іске асырып келеді:

Уланған балалық шақ
ЛГБТ өкілдері балалық шағында қалай уланғаны туралы әңгімелер.
«Мұны есте сақтау өте ауыр, бірақ біздің үнсіздік – бұл жаңа және тағы кемпірқосақ балаларының көз жасы. Кейде біз ешкімі жоқ қорғанатын адамдарды құтқару үшін тозаққа ойша оралуымыз керек. Өз тарихыңызбен бөлісіңіз, біз оны да жариялаймыз», — деп жазады ресурс редакторлары. Алайда, «кемпірқосақ балаларын» құтқарудың нақты жоспары ұсынылмайды.

Уәлиханов пониі
«Пони Валиханова: в таком Казахстане хочется жить» YouTube стримдеріміздің мәтіні». «Уәлиханов Пониі» жобасы 2018-2019 жылдары PlanetRomeo Foundation грантына жүзеге асырылды. Біздің LGBTalks арнасында жаңа стримлер пайда болады», – делінген арнайы жобаның сипаттамасында. Кадр бөліміЛГБ қауымдастығының өкілдері өздерінің кәсіби өмірінен алған оқиғаларын бөлісетін айдар.

Сонымен қатар, ЛГБТ туралы натуралдар айтатын, қазақ қоғамындағы ЛГБТ тарихы туралы айтылатын, әлеуметтік желілерде «назарыңыздан тыс қалып қоюы мүмкін» «қызық посттар» жарияланатын айдарлар бар.

Анатолий Черноусовтың өзі әлеуметтік желілерде саяси тақырыптарды белсенді түрде жазады, KokTeam ресурсының жарияланымдарын таратуға тырысады және Қазақстанның ЛГБТ-қоғамдастығы мүдделерінің бас қорғаушысы ретінде барлық «адасқандарға» төзімділік таныту үшін кез келген желілік шайқасқа дайын отырады.